تحلیلی بر ظرفیت ژیوپولیتیکی جنوب شرقی ایران

مخاطرات جوی از جمله توفان های گرمسیری سبب رخداد بارشهای سنگین، رعد و برق، سیل، خسارات ناشی از بادهای مخرب و چندین نوع خسارات دیگر در مناطق تحت نفوذ خود می شو ند. علوم جو ی تنها قادرند احتمال وقوع چنین مخاطراتی را پیشبینی و ارزیابی نموده و در قالب هشدارهای آب و هوایی، سازمان های ذ یربط را جهت مدیریت بحران ناشی از رخداد این گونه حوادث مطلع نمایند. هدف از انجام پژوهش حاضر، مطالعه اقلیمی و بازساخت مکانی توفان های گرمسیری مخاطرهآمیز و موثر بر سواحل جنوب شرقی ایران می باشد. دادههای اولیه مورد استفاده در این پژوهش، نتایج حاصل از مطالعه محقق در پژوهش دیگری است. جهت تعیین مسیر توفانهای شناسایی شده از نقشه های مربوط به پیچانه های جوی، فشار تراز دریا، ارتفاع ژیوپتانسیل و فرارفت تاوایی تراز 500 میلیبار و پوشش ابر استفاده گردید. این نقشه ها که در بازه های شش ساعته تهیه شده است با وارد نمودن موقعیت مرکز پیچانههای جوی که کمترین ارتفاع را به خود ا ختصاص داده بود. در محیط نرم افزار ARC Map و سپس انطباق آن با سایر نقشه ها، مسیر هرکدام از توفان های حاره ای شناسایی شده گردید. نتایج این مطالعه نشان داد از نظر فراوانی مکانی تمامی توفانهای شناسایی شده دریای عرب و عرض های تقریبی 15 درجه شمالی را جهت تکوین و نهایتا توسعه خود به سمت سواحل جنوب و جنوب شرقی ایران را برگزیده اند و – این توفانها از نظر حرکت و جابجایی عمدتا مسیر جنوب شرق شمال غرب را انتخاب نموده اند؛ بطوریکه 15 توفان از 30 توفان حاره ای شناسایی شده دارای چنین ویژگی میباشند. شعاع اثرگذاری این توفان ها نوار مرزی جنوب شرق کشور را به شدت مورد تهاجم قرار داده و در سوپر سیکلونهایی مثل گونو خسارات جبران ناپذیری را به این مناطق وارد نمودهاند

Keywords:

توفان های گرمسیری , سواحل جنوب و جنوب شرقی ایران , فراوانی مکانی , دریای عرب