مهدی مهران - پژوهشگر، واحد فیتوشیمی، مرکز تحقیقات گیاهان دارویی باریج، کاشان
علیرضا حاتمی - پژوهشگر، واحد فیتوشیمی، مرکز تحقیقات گیاهان دارویی باریج، کاشان

ماکا گیاهی است که در نواحی مرکزی کشور پرو و در قسمتهای مرتفع کوههای آند رشد میکند، و قریب به 3000 سال است در این مناطق کشت میشود. اندام دارویی این گیاه شامل ریشه آن است و برای درمان کم خونی، افزایش انرژی و استقامت بهکار می رود. همچنین برای اختلالات هورمون زنانه، بهبود باروری، افزایش میل جنسی، اختلالات نعوظ، افسردگی و سرطان معده نیز استفاده میشود. ماکاایمیدها تنها متابولیتهای ثانویه هستند که فقط در گیاه ماکا یافت میشوند. در این مطالعه، ماکاایمیدهای اصلی شامل N - بنزیل هگزادکانامید ، N-بنزیل(9z) اکتادکانامید، N - بنزیل (12z ؛ 9z) اکتادکادیانامید و N- بنزیل (15z ، 12z ، 9z) اکتادکاتریانامید با استفاده از دستگاه HPLC-DAD در عصاره ماکا شناسایی و اندازهگیری شدند. ترکیب N-بنزیل اکتادکادی انامید در آزمایشگاه با استفاده از بنزیل آمین و لینولییل کلراید سنتز شد و پس از خالص سازی ترکیب و شناسایی آن توسط دستگاه IR به عنوان استاندارد برای تعیین مقدار آن در عصاره به کار رفت. بر اساس این مطالعه، 4 نمونه عصاره وارداتی ماکا مقادیر 0/014 ، 0/007 ، 0/065 و 0/040 درصد وزنی وزنی از ماکاایمیدها را نشان دادند.

عصاره ماکا، ماکاایمید، HPLC-DAD؛ N-بنزیل اکتادکادی انامید، N-بنزیل لینولیامید