رضا قنبری - پژوهشگر دکترای معماری و عضو هییت علمی موسسهی آموزش عالی مارلیک نوشهر
مژگان خاکپور - استادیار گروه معماری دانشگاه گیلان، رشت

در گذر زمان عوامل فرهنگی موجب گشته است، معماری خانه ها شکل گوناگونی را به خود گرفته باشد. آشنایی با نقوش فرش کلاردشت در دوره های مختلف گستره ای از انعکاس فرهنگ مردم بر عناصر طبیعت گرای معماری بومی نمایان می سازد. آیا تشابهات و تاثیرات میان نقشمایه های فرش و مولفه های معماری بومی رابطه ای را میان این دو هنر بیان می کند دراین مقاله برای نخستین بار، معماری و بافت روستایی کلاردشت مبتنی بر دیدگاه تاثیرگذاری نقشمایه های فرش مورد بررسی و بازشناسی قرار گرفته است. داده های این مقاله بر اساس روش تحلیل میدانی با ابزار ترسیمی و تصویری جمع آوری شده وبا روش استدلال منطقی ومبتنی بر شواهد موجود، عوامل پر کاربرد در نقوش فرش کلاردشت بر عناصر طبیعت گرای بومی را مورد تحلیل وبررسی قرار می دهد و از این رهگذر تاثیر و تاثر این دو مقوله (فرش و معماری کلاردشت) بر یکدیگر تحلیل و تبیین شود. نتایج حاصل از تحقیقات میدانی و اسنادی حاکی از آن است که طرح ها و نقش مایه های به کار رفته در فرش کلاردشت در گذر زمان و تحت تاثیر ویژگی های محیطی، فرهنگی و معیشتی کلاردشت شکل گرفته و پس از نهادینه شدن این طرح ها، از بخشی از آنها در معماری ابنیه و عناصر تزیینی مساکن همچون نما، ایوان، سردر ها و . . . استفاده شده است که در کنار هم فرهنگ معماری بومی محدوده مورد مطالعه را شکل داده است. بررسی های انجام شده دراین مقاله نشان می دهد که شکل گیری طرح مایه های فرش وبافت ومعماری خانه های روستایی بر اساس عوامل فرهنگی وطبیعت گرایانه به همراه تکنولوژی های به دست آمده، یک رابطه دو سوی را برای مردم این منطقه بوجود آورده است.

نقوش فرش, عناصر طبیعت گرا, معماری بومی, کلاردشت, نقوش پرکاربرد