روشنک کریمیان - کارشناس - ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
محمود رضایی - دکتری - معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

این مقاله در جست و جوی پاسخ به دو سوال اصلی 1- چگونه می توان عناصر طبیعی و مصنوع شهر را با هم آشتی داد 2- از قنات هایی که در شهر تهران و به ویژه در محله یوسف آباد وجود دارند )چه آنهایی که خشک شدهاند و چه آن هایی که آب دارند( چه استفادهای می شود در طراحی شهری کرد بوده است. در پاسخ به این سوالات، ضمن مطالعه و بررسی فناوری قنات، به ضرورت استفاده مجدد از آن در عصر جدید پرداخته شده است. در طی تحقیق، سعی و تلاش بر این بوده که ضمن مطالعه و بررسی فناوری قنات، بتوان پیوندی دوباره بین محیط طبیعی و مصنوع شهر برقرار کرد. هم چنین شهروندان و مدیران شهری را از کارکردهای قدیم و جدید آگاه ساخت و یادآور شد که عمر قنات ها هنوز به پایان نرسیده است؛ چه آن هایی که هم چنان زنده و فعال هستند و چه آن هایی که به خاطر سهل انگاری ما خشک شده اند، میتوانند بسیار مفید واقع شوند. اهداف کلی این پژوهش شامل احیا و باززنده سازی قنات ها و استفاده بهینه از آب های زیرزمینی، افزایش سرزندگی شهری از طریق پررنگ کردن نقش قناتها در شهرها و پررنگ کردن نقش قنات به عنوان یک فناوری ایرانی جهت معرفی فرهنگ و تمدن ایرانی به جهان بود. روش جمع آوری داده و اطلاعات در این پژوهش به صورت کیفی و تحلیل داده ها به روش دلفی بوده و گردآوری اطلاعات به دو روش کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است. در نهایت برای احیا و زنده کردن دوباره قنات ها باید با وضع و اجرای قوانینی مثل رعایت حریم قناتها، جلوگیری از حفر چاه های عمیق و ... آن ها را حفاظت کرد.

قنات باززنده سازی، محله یوسف آباد تهران، نیازهای جدید شهری