فاطمه برادران هروی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری اسلامی، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)، خراسان رضوی، ایران -
علی عمرانی پور - استادیار معماری، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران -

این پژوهش بر آن است تا با توجه به نظریه کودک درون اریک برن، استنتاجاتی را بر ویژگی ها ی محیط انجام دهد؛ طوری که به طور مستقیم مورد استفاده طراحان محیطی قرار گیرد. در آغاز، مفاهیم موجود در مبانی روان شناسی مورد دقت قرار گرفت؛ این دقت به منظور، بیان چگونگی اثر گذاریکنش های انسانی ویژگی ها ی سه گانه شخصیتی (والد، کودک و بالغ) با بررسی کتابخانه ای، برای کشف صفات محیط عام معماری انجام گرفت. میزان امکان سنجی بروز ویژگی های کودک درون در محیط و تلاش برای سرزندگی آن، با فاکتور های سه گانه (کنجکاوی، خود انگیختگی، توانایی احساس کردن) لوسیا کاپاچیونه انجام شد. برای سنجش تحقق پذیری مولفه های قابل تعریف ویژگی کودک درون در محیط عام معماری، از فاکتور های سه گانه تعریف کننده فضا ی طراحی شده (امنیت، هویت و انگیزش) که توسط برایان لاوسن مطرح شده است، هفت فاکتور قابل تعریف محیطی استخراج شد. برای کشف و تفسیر صفات محیط عام معماری، با استفاده از فاکتور های ماخوذه، در جهت تلاش برای سرزندگی کودک درون فرد در محیط معماری، تفسیری بر ویژگی های محیطی، ارایه شد. از همسان سازی فاکتور های روانشناسی و معماری، هفت فاکتور سرزندگی محیطی، 1-امنیت 2-ارتباط با طبیعت 3-کنجکاوی و بازی 4- احترام گذاشتن به حس خود و بروز احساسات 5- خلاقیت 6- استفاده از حس ششم 7- زنده نگهداشتن گذشته (حس نوستالژی) به دست آمد. در نهایت، توجه به فاکتور طبیعت و ارتباط با آن، ایجاد فضایی امن و در عین حال پر هیجان، موجب برانگیزانندگی عواطف فرد می شود، در سطح محیط خانه چه در محله و ... باعث تعامل بین انسان و محیط می شود و فرد احساس مفید بودن در محیط را خواهد داشت؛ توجه به فضاهای جمعی، در حین یادآوری گذشته ی رضایت بخش خود، می تواند سرزندگی محیطی درونی و بیرونی را برای فرد به ارمغان آورد.

نظریه کودک درون، اریک برن، تفسیر محیطی، سرزندگی، محیط معماری