نیما مکاری - مربی گروه معماری، دانشگاه کمال الملک نوشهر،
راحله قاسمی سردابرود - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه کمال الملک نوشهر

یکی از مهم ترین موارد در طراحی ساختمان که همواره بشر در پی آن بوده، تامین آسایش انسانی است. بطوریکه در معماری سنتی ایران نیز، طراحان تلاش نموده اند تا با به کارگیری راهکارها و اصول اقلیمی در ابنیه و فضاهای شهری شرایط آسایش را برای ساکنان بنا فراهم آوردند. امروزه با پیشرفت تکنولوژی، لزوم توجه به توسعه پایدار و ساخت و سازهای مطابق با اصول معماری بومی در راستای استفاده بهینه از منابع طبیعی موجود از اهمیت خاصی برخوردار است. بر اساس طرح OECD، بناهایی پایدار تلقی می شوند که کمترین تاثیرات مخرب را بر محیط های مصنوع و طبیعی مجاور، همچنین متن و زمینه کلی خود داشته باشند. لذا رسیدن به معماری پایدار میسر نمی گردد مگر با تاکید بر زمینه گرایی. در این نوع معماری هر بنایی بر اساس زمینه های فرهنگی، اجتماعی، تاریخی، کالبدی، اقلیمی و شرایط خاص آن سایت طراحی می گردد و ساختمان عضو همخوان با اکولوژی، عنصری هماهنگ در بستر خود و در نهایت در بستر محیط زیست خواهد بود. بنابراین توجه به شاخصه های زمینه گرایی، شناخت بستر و شرایط اقلیمی هر منطقه از مهمترین عوامل در ایجاد پایداری و به تبع آن آسایش و رفاه کاربران ساختمان ها در آن منطقه می باشد. چرا که معماری و بستر اقلیمی آن ارتباط و تاثیرات مستقیمی بر یکدیگر دارند. این پژوهش برآن است که زمینه گرایی را به عنوان یکی از اصول طراحی پایدار در حیطه پایداری محیطی و به تبع آن نیل به آسایش انسانی معرفی کند. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده که با مطالعه نتایج تحقیقات قبلی و بررسی ویژگی های معماری بومی و منطقه ای و تحلیل دیاگرام عناصر اقلیمی نمونه ای از بناهای بافت سنتی این منطقه (کاخ ملکه مادر)، به ارایه راهبردهای کاربردی برای افزایش کیفیت معماری نواحی معتدل و مرطوب پرداخته شده است و در پایان، مناسب ترین شیوه ها در زمینه سازگاری بیشتر اقلیم و معماری در این منطقه ارایه شده است.

آسایش انسانی، معماری بومی، طراحی پایدار، زمینه گرایی منطقه ای، بسترشناسی، اقلیم معتدل و مرطوب