پدیده غلامعلی لواسانی - کارشناس ارشد طراحی شهری، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
سید حسین بحرینی - استاد شهرسازی، دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

طراحی شهری یک رشته فی مابین است که از سایر رشته ها از قبیل جغرافیا، تاریخ، علوم سیاسی، اقتصاد و مدیریت شهری، معناشناسی، جامعه شناسی و علوم زیست محیطی و غیره تاثیر می پذیرد. از این رو در حل مسایل شهری، سیاست های متعددی برگزیده می شوند و برنامه های گوناگونی در این خصوص به اجرا در می آیند که در برخی موارد متاسفانه به دلیل فقدان دانش لازم و عدم آشنایی با سیستم مدیریت شهری و روند اجرایی کارآمد، طرح های شهری با شکست مواجه می گردند. از آنجا که طرح های شهری از وسعت بزرگتری نسبت به سایر پروژه ها برخوردارند، در این میان بحث اتلاف هزینه و زمانی که برای طرح ها گذاشته شده است مطرح می شود. دخل و تصرفات در فضاهای شهری امروزی با معضلات زیادی روبه رو و یا تخریب ها و دگرگونی هایی را در محیط شهری باعث می شوند. آنچه ضرورت این تحقیق را در این عرصه در پی داشته است، وضعیت بحرانی و تخریب بخشی از فضاهای شهری بوده است تا از خلال این پژوهش مجالی برای ارایه زبان و الگوی طراحی عملگرا (پراگماتیسم) برای استفاده بهینه از فضاهای شهری فراهم آید. در طراحی شهری رویکردهای متفاوتی در تیوری و عمل تجربه شده اند، در این مقاله نحوه ورود شاخه ای از علم فلسفه به طراحی شهری مورد پژوهش قرار گرفته است، امید آنکه با استفاده از این علم و ایجاد رویکردی تازه در طراحی شهری بتوان از اشتباهات متعدد در طراحی و اجرا جلوگیری نمود. روش تحقیق پژوهش حاضر بر مبنای مطالعه اسنادی، کتابخانه ای و همچنین روش تحلیل محتوا و استدلال منطقی تهیه و تنظیم شده است. دیدگاه های اندیشمندان موثر بر فلسفه پراگماتیسم از ابتدا مورد تفحص قرار گرفته است و چگونگی استفاده از این رویکرد در طراحی شهری بیان شده است. در نتیجه می توان مراحل چگونگی طراحی عملگرا را در طراحی شهری دریافت.

طراحی شهری، فلسفه پراگماتیسم، طراحی عملگرا ، تجربه گرایی، ابزارگرایی