هیوا میکاییلی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
جابر سلطانی - استادیار گروه مهندسی آبیاری و زهکشی پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
محمد رستمی - استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات ، آموزش و ترویج کشاورزی
مجتبی صانعی - دانشیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات ، آموزش و ترویج کشاورزی

سرریزهای جانبی یکی از سازه های مهم مورد استفاده جهت انحراف آب از کانال اصلی در سیستم های آبیاری، زهکشی و فاضلاب شهری می باشد این سرریزها یکی از سازه های اضطراری است در شرایطی که سطح آب در کانال بیش از ظرفیت آن باشد در جهت پایین آوردن سطح آب عمل می کند. مطالعات زیادی بر روی سرریزهای جانبی در کاناال مستقیم و اندک مطالعاتی در آبراهه های قوسی روی آنها صورت گرفته است که پیچیدگی جریان در قوس به نسبت کانال مستقیم، مطالعه سرریز جانبی را در قوس دشوارتر می کند. هدف از این تحقیق بررسی ضریب آبگذری سرریزهای جانبی لبه تیز در مقطع 30 درجه کانال قوسی و با بستر فرسایش پذیر در شرایط آب زلال می باشد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که ضریب دبی وابسته به پارامترهای طول سرریز به عرض کانال L/b))، ارتفاع سرریز به عمق آب P/h))، طول سرریز به شعاع کانال L/rc))، عدد فرود Fr)) و انداره ذرات رسوبی به عمق آب d50/h)) می باشد که بطور مشخصی با افزایش عدد فرود و نسبت ارتفاع سرریز به عمق آب افزایش می یابد. هم چنین با تاثیر شرایط بستر بر ضریب دبی معادله ای بدین منظور برای محاسبه ضریب دبی سرریز لبه تیز مستطیلی در کانال قوسی برای شرایط بستر فرسایش پذیر ارایه گردید که ضریب همبستگی 931/. نشان از دقت بالای این معادله در برآورد ضریب دبی می دهد.

جریان زیربحرانی، جریان ثانویه، سرریزجانبی، ضریب دبی ، کانال قوسی