محمد ایرانمنش - دکترای معماری، استادیار گروه آموزشی معماری دانشکده هنر و معماری، دانشگاه باهنر کرمان-
شیوا عباسی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه شهید باهنر کرمان-

امروزه کمبود فضاهای شهری که انسان نسبت به آن احساس تعلق کند و به تبع آن از بین رفتن هویت مکانی فرد این احساس را در آدمی به وجود می آورد که متعلق به جای خاصی نیست. مردم با سرعت از فضاهای شهری عبور می کنند بدون اینکه در خیابان ها قدم بزنند، مکث کنند و تجربه کنند. دیگر چندان نیستند آدم هایی که شهر خود و روایت هایش را می شناسند، درواقع می توان گفت بیش از هر زمان دیگر خاطرات شهر در حال فراموش شدن است. تعلق به مکان حاصل پیوند و تعامل بین افراد با مکان های خاص است؛ خیابان ها به عنوان فضایی پویا که عملکردی بارز در تردد و جابجایی در شهر ایفا می کنند، نقش اساسی در حیات شهری و پایداری اجتماعی دارند. از آنجا که منظور از مانایی، درگیر کردن هر دو بعد جسمی و روانی انسان در شهر است و قابلیت ماندن و تداوم حیات شهری را شامل می شود، نوشتار حاضر سعی دارد با مرور مفاهیم روانشناختی مرتبط و بررسی رفتارهای مردم در فضاهای همگانی توضیح دهد، آنچه برای این منظور لازم است، برآورده ساختن نیاز های مردم جهت حضور فرد در شهر و به دنبال آن تقویت کیفیت های واسطه ای میان فرد و مکان است که از این طریق هم بخشی از ذهن مخاطب در شهر بجا می ماند و هم بخشی از وجود او. امید می رود خیابان ها با تقویت کیفیت های ذکر شده تبدیل به مکانی شود که مردم را به بیرون از خانه هایشان دعوت کند، ملاقات ها را شکل دهد، خاطرات در میان شهر شکل گیرند، امنیت خاطر را به همراه آورد، حیات و سرزندگی را بشود در آن یافت و در نهایت این حس را در فرد ایجاد می کند که بیرون ماندن از خانه، از خانه رفتن برای آن ها بهتر است.

مانایی در شهر، حس تعلق، هویت مکانی، خاطره و خیابان، پایداری اجتماعی