حسین عالی - عضو هیات علمی دانشگاه ایوان کی
نیلوفر محمدزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه ایوان کی
محسن عالی - عضو هیات علمی دانشگاه ایوان کی

پس از پذیرش اسلام توسط مردم ایران، تغییرات زیادی در مفاهیم معماری ایرانی به وجود آمد. در قرآن آیات مشخصی برای تدفین ذکرشده و دفن کردن مرده در خاک به عنوان یکی از اصول مهم شریعت، مورد تاکید قرارگرفته است. ساختن مقابر پس از سده دوم هجری در ایران رواج پیدا کرد و مفهوم مقابر برای مردگان با شان بالای مذهبی و شاهان، در قالب ساختن بناهای باشکوه رایج گردید. احداث مقابر در دوره سلجوقیان به عنوان یک بنای مذهبی، مانند سایر ادوار قبل از اسلام از اهمیت خاصی برخوردار بوده و مقابر متعددی در حوزه حکومت سلجوقیان بنا گردیده است. در عهد سلجوقی مقابر از تنوع پلان و تزیینات آجرکاری، کاشی کاری و گچ بری برخوردارند که از این حیث نیازمند تحقیق و بررسی هستند. این مقاله بامطالعه کتابخانه ای پیرامون مقابر گنبد سرخ مراغه، سه گنبد ارومیه، برج مهمان دوست و برج چهل دختران دامغان به بررسی تغییرات پلان و تزیینات این بناها می پردازد. روش تحقیق مقاله به صورت مقایسه تطبیقی و مطالعه موردی پیرامون مقابر عهد سلجوقی است و پس از تحلیل مقابر مورد ذکر و مقایسه آن ها علل تغییرات پلان و تزیینات مقایسه می شود.

معماری اسلامی ایران، مقابر دوران سلجوقی، مقابر برجی شکل، تزیینات معماری آرامگاه ها