سید امیرسعید محمودی - دکتری معماری، دانشیار و هییت علمی دانشگاه تهران، دانشکده هنرهای زیبا
عاطفه رجاپور - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه هنر و معماری پارس، تهران

چالش جهانی و توجه به محیط زیست اطراف اعم از انسان و محیط طبیعی موجب شده است، سیستم های ارزیابی ساختمان پایدار و توجه به شاخص های آن، بیش از پیش اهمیت یابد. این سیستم ها از کشور انگلستان با عنوان BREEAM که سیستم پیشتاز رتبه بندی ساختمان در جهان است، آغاز شد و بعدها در کشوهای دیگر سیستم هایی همچون LEED تدوین و تصویب گردید. متخصصان معماری پایدار و سبز اذعان دارند در کشورهای با معماری سنتی توجه به معماری پایدار و سبز به صورت ذاتی همواره وجود داشته است. کشور ایران نیز با نظر به پیشینه معماری غنی، نیازمند توجه به این موضوع می باشد. بنابراین با فراگیر شدن این موضوع و اهمیت توجه به محیط اطراف در تعالیم دینی مان، بررسی موضوع معماری پایدار در معماری ایرانی با توجه به فناوری های نو ضرورت دارد. در این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای، نخست شاخص های معماری پایدار بر طبق سه سیستم BREEAM، LEED و CASBEE استخراج و سپس با معرفی شاخص های معماری ایران در دو بعد مادی(انسانی، طبیعی، معماری) و مفهومی- معنوی به مقایسه معماری ایران و جهان در قالب این اصول پرداخته شد. با دسته بندی شاخص ها در سیستم های ارزیابی این کشورها، دوازده شاخص استخراج گردید. با مقایسه این شاخص ها با شاخص های معماری ایران، می توان نتیجه گرفت، شاخص های جهانی در معماری بومی ایران نیز بعضا مطرح بوده و شاخص دیدگاه مفهومی به عنوان موضوعی مطرح در معماری ایران وجود دارد که در نمونه دیگر کشورها کمتر به آن توجه شده و در ذیل سایر شاخص ها مواردی از آن ذکر شده است. همچنین معماری پایدار در سایر کشورها، به دلیل بحران های زیست محیطی و اهمیت اندازه گیری تاثیر ساخت و ساز بر محیط زیست، بیشتر دیدگاه کمی دارد.

شاخص معماری، معماری ایرانی، معماری پایدار، سیستم ارزیابی، ساختمان سبز