محمدحسین عبدالرحیمیان - عضو هییت علمی دانشگاه آیت الله حایری میبد
علی حق شناس - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مالی دانشگاه علم و هنریزد

در حال حاضر بانکها و بنگاههای اقتصادی ایران به دلیل بروز مشکلاتی در اقتصاد با کمبود نقدینگی مواجه هستند. یکی از فرصتهای پیشروی نظام بانکی، تنوع بخشی وتوسعه شیوه هاوابزارهای نوین تامین مالی برای گذر از این معضل است.نظر به ممنوعیت بهره در اقتصاد اسلامی و به تبع آن تغییر قانون عملیات بانکی ایران، عملکرد سیاست بازار باز که بر خرید و فروش مبتنی است، کارایی نداشته و اساسی ترین ابزار سیاست پولی برای کنترل نقدینگی از اختیار بانک مرکزی خارج شد.اوراق بهادار استصناع میتواند ابزاری جایگزین برای اوراق قرضه تلقی شود و بانک مرکزی میتواند با خرید و فروش این اوراق در بازار اولیه و ثانویه و با اعمال سیاستهای پولی مناسب، به اهدافی نظیر ایجاد اشتغال، تثبیت سطح عمومی قیمتها، بهبود موازنه پرداختهای خارجی و رشد اقتصادی دست یابد. مقاله حاضر ضمن تبیین عقد استصناع و بیان ماهیت آن از نظر فقهی به تصحیح آن پرداخته، سپس کیفیت به کارگیری آن در اقتصاد کشور و چگونگی به کارگیری بانک مرکزی از اوراق استصناع برای اهداف اقتصادی را تبیین میکند.

اوراق استصناع، سیاست پولی، بانکداری بدون ربا، تامین مالی طرحها