نقد و بررسی نظریات مختلف در مورد تعارضات بین وقفیت سابق و ید فعلی

هدف از پژوهش حاضر بررسی بررسی تعارضات بین وقفیت سابق و ید فعلی است. روش پژوهش به صورت تحلیلیو توصیفی همراه با سبک استدلالی متعارف در عرصه ی فقه و حقوق و استفاده از استدلالات منطقی است. یکی ازمهمترین مسایل فقهی وحقوقی بحث مربوط به وقف است. با توجه به قواعد فقهی شخصی که متصرف مالی استمالک شناخته می شود مگر اینکه خلاف آن به اثبات برسد، حال فرض کنید که مال در تصرف سابقا وقف بوده باشدو چون موقوفات غیر قابل انتقال هستند در نتیجه بین تصرف فعلی و وقفیت سابق تعارض ایجاد میشود، اموالموقوفه با توجه به ویژگی خاصی که دارند نمیتوانند در برخورد با امارهی تصرف با سایر اموال عادی یکسان تلقیگردند بلکه باید وقفیت سابق را در مواردیکه اموال غیر منقول است و همچنین بیم سو استفاده ی متصرفین از ایناموال محرز میشود و همچنین در موادریکه منافع موقوف علیهم در حال تضییع است بر تصرف فعلی حاکمدانست. قانون مدنی و رویهی قضایی در این خصوص نتوانسته است به طور دقیق موضوع را مشخص نماید وتعارض ایجاد شده را حل کند هر چند رای وحدت رویه ی شماره 1118-1316/5/15 شعبه اول دیوانعالی بیان می کند که: با احراز سابقه وقفیت، تصرف به عنوان مالکیت اثری ندارد ولی باید توجه داشت که این رای در تقابل با موادی چون مادهی 37 قانون مدنی وسایر اصول مربوط به مالکیت تعارض جدیدی ایجاد می کند که بحث های زیادی را می طلبد. به همین جهت لازم است نقل و انتقال اموال وقفی با استفاده از اسناد رسمی صورت گیرد و همچنین اثبات مالکیت شخصی بر این اموال نیز از همین طریق ممکن باشد تا بتوان گفت تعارضاتاینچنینی ایجاد نگردد و این موضوعی است که باید قواعد موضوعه به آن بپردازد تا عموم مردم و قضات بر اساسآن عمل نمایند.

Keywords:

وقف , ید , مالکیت , استصحاب , تصرف مالکانه