بابک مومنی - استادیار، بخش کشاورزی، دانشگاه پیام نور
محسن مسعودیان - دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

اگرچه پس از اجرای هر پروژه تجهیز و نوسازی اراضی شالی زاری، تا حدودی مصرف آب در شالی زارها تحت کنترل در آمده، اما اگر سیستم توزیع و تحویل آب به مزارع دچار مشکلاتی باشد و این معضلات برطرف نگردد، به مرور زمان، بهره برداری از شبکه ی آبیاری و زهکشی پروژه با اختلالات جدی مواجه خواهد شد، از این رو ارزیابی وضع موجود و بررسی شرایط بهبود عملکرد فنی کانال های آبیاری و زهکشی بعنوان سازه های توزیع و تحویل آب این طرح ملی ضرورت می یابد. لذا در این پژوهش، پس از تعیین اوزان نسبی شاخص های هیدرولیکی در شاخص نهایی عملکرد بر اساس مقایسات زوجی توسط کارشناسان خبره، با استفاده از روش ارزیابی مقایسه ای، عملکرد وضعیت موجود و ساختار بهبودیافته کانال های آبیاری درجه پنج در تحویل آب به کرت های واقع در مسیر سه کانال پروژه تجهیز و نوسازی اراضی شالی زاری روستای اسماعیل کلا از توابع شهرستان جویبار استان مازندران در شرایط مختلف بهره برداری بررسی شد. نتایج نشان داد با توجه به رشد بیش از 60 درصدی عملکرد هیدرولیکی سیستم پس از اصلاحات انجام شده نسبت بالاترین عملکرد شرایط موجود بهره برداری خاکی و بتنی کانال های این پروژه، می توان با تلفیقی از استفاده از آبگیرهای با قطر متغیر و کنترل ارتفاع جریان در مسیر کانال، شرایط توزیع مناسب آب را فراهم نمود.

تجهیز و نوسازی، شالی زار، کانال آبیاری، ارزیابی مقایسه ای، شاخص های هیدرولیکی