هاله تراب نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه محقق اردبیلی
جوانشیر عزیزی مبصر - استادیاردانشگاه محقق اردبیلی
جواد رمضانی مقدم - استادیاردانشگاه محقق اردبیلی

برای بررسی پدیده تنش آبی گیاهان، شاخص های متعددی ارایه شده است که یکی از آن ها شاخص تنش آبی گیاه است. به منظور بررسی قابلیت این شاخص در برنامه ریزی آبیاری گیاه لوبیا چیتی (رقم بومی شهرستان اردبیل) تحقیقی (طی سال1396) در مزرعه آزمایشی دانشگاه محقق اردبیلی مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آبیاری شامل سه سطح آبیاری 100، 85 و 70 درصد نیاز خالص آبی گیاه (به ترتیب I1، I2 و I3 ) و تیمارهای کود اوره در سه سطح 500، 375 و 250 کیلوگرم در هکتار (به ترتیب N1، N2 و N3) که در سه تکرار اعمال شدند. بر اساس نتایج این پژوهش خط مبنای پایینی برای ماه های خرداد، تیر و مرداد به ترتیب ، و به دست آمد. هم چنین خط مبنای بالایی برای ماه های خرداد، تیر و مرداد به ترتیب (Tc-Ta)u.l=13.45، (Tc-Ta)u.l=9.91T(c)-T(a))(I.I)=8.496-0.102VPD, (T(c)-T(a))(I.I)=8.496-0.102VPD, (T(c)-T(a))(II)=11.20-0.122VPD) و T(c)-T(a))(I.I)=8.05-0.193VPD) به دست آمد. هم چنین خط مبنای بالایی برای ماه های خرداد، تیر و مرداد به ترتیب T(c)-T(a))(u.l)=9.91, (T(c)-T(a))(u.l)=13.45) و T(c)-T(a))(u.l)=9.78) محاسبه شد. مقدار متوسط شاخص تنش آبی گیاه برای سه تیمار آبیاری به ترتیب 0/2، 0/26 و 0/31 محاسبه شد. نتایج نشان داد که گیاه در اثر کم آبیاری برای مقابله با کم آبی، روزنه های خود را بسته و در نتیجه دمای برگ گیاه بالا رفته و نتیجه ی آن افزایش شاخص تنش آبی می باشد. در این پژوهش چون شرایط آب و هوایی برای هر سه تیمار آبیاری یکسان بوده است، بنابراین تنها عامل موثر در افزایش شاخص تنش آبی گیاه، افزایش دمای برگ گیاه می باشد.

برنامه ریزی آبیاری، دمای پوشش سبز گیاه، لوبیا چیتی، شاخص تنش آبی گیاه، کم آبیاری