علی گرجی - معاون فنی دفتر سامانه های نوین آبیاری، وزارت جهاد کشاورزی
محمد افشاراصل - مدیر طرح سامانه های نوین آبیاری در منطقه دو کشور
رویا دشتی زاده - کارشناس مسیول آبیاری تحت فشار شرکت مهندسین مشاور جاماب
مرتضی تسبندی - کارشناس شرکت مهندسین مشاور جاماب

با وجود گذشت بیش از 25 سال از توسعه سامانه های نوین آبیاری در کشور، بررسی های صورت گرفته در زمینه انرژی مصرفی این سامانه ها در مقایسه با حجم فعالیت صورت گرفته قابل توجه نبوده و هنوز بسیاری از ابعاد تغییرات انرژی مصرفی در مناطقی که این سامانه ها استقرار یافته اند ناشناخته باقی مانده است. بگونه ای که در حال حاضر وسعت اراضی آبی تجهیز شده به این سامانه ها بیش از 1/5 میلیون هکتار از اراضی آبی کشاورزی کشور را شامل می گردد. بدون شک استقرار سامانه های مذکور تاثیراتی در دیگر صنایع مرتبط از جمله در بخش انرژی ایجاد خواهد نمود. در این پژوهش اثر استقرار سامانه های نوین آبیاری اجرا شده شهرستان ابرکوه یزد در سال 1394 در میزان مصرف انرژی تحلیل شده و نسبت به سناریو عدم استقرار این سامانه ها مقایسه گردیده است. لازم به ذکر است با توجه به الگوی کشت این شهرستان کلیه سامانه های آبیاری اجرا شده در این سال بصورت آبیاری میکرو بوده است. از این رو در این پژوهش روش شناسی و شاخص های موثر در بررسی تغییرات انرژی مصرفی مورد نیاز جهت آبیاری و نتایج آن در شهرستان ابرکوه مورد بررسی قرار گرفته است. محاسبات انجام گرفته در این پژوهش نشان می دهد، در این منطقه احداث سامانه ها نه تنها منجر به افزایش مصرف انرژی نگردیده است بلکه مقدار مصرف انرژی با احداث سامانه های نوین آبیاری نسبت به شرایط موجود در حدود 7 درصد کاهش یافته است. این در شرایطی است که کشاورزان سنتی در حال حاضر بصورت کامل نیاز آبیاری را تامین نمی نمایند. در صورت تامین کامل آب کشاورزی به روش آبیاری سطحی، بررسی ها نشان می دهد با احداث سامانه های نوین آبیاری مقدار کاهش مصرف انرژی حدود 33 درصد خواهد بود.

ابرکوه، اثر بخشی، انرژی، سامانه های نوین آبیاری