حسین جعفری - استادیار موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
خداداد دهمرده - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، زابل، ایران

یکی از روش های ارتقایی کیفیت فیزیکی خاکهای مناطق خشک و نیمه خشک استفاده از اصلاح کننده های آلی برای افزایش عملکرد محصولات کشاورزی می باشد به این منظور این آزمایش بصورت فاکتوریل ودر قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای اصلی شامل (I(1: شاهد(آبیاری با آب چاه)، (I(2: استفاده از کود دامی (کود گاوی )، (I(3: استفاده از گچ، (I(4: استفاده از کمپوست و فاکتورهای فرعی شامل سه عمق خاک (0-30 ، 30- 60 و 60-90 سانتی متری خاک) در نظر گرفته شد. تعدادی از پارامترهای فیزیکی خاک شامل شدت نفوذپذیری، وزن مخصوص ظاهری خاک، درصد ذرات پایدار بزرگتر از 0/25 میلیمتر( WSA) و درصد خاکدانه های بزرگتر از 0/25 میلیمتر( DSA ) و تعدادی از پارامترهای شیمیایی خاک شامل PH ، EC ، Na ، Ca ، Mg ، SAR خاک در طول فصل زراعی90-1389 اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که فاکتورهای اصلی و فاکتورهای فرعی و اثرات متقابل آنها بر کلیه پارامتر های شیمیایی مورد آزمایش به غیر از EC در سطح یک درصد معنی دار شد. بر روی EC تنها فاکتورهای اصلی در سطح یک درصد معنی دار بود. کلسیم بیشترین تاثیر را بر روی پایداری خاکدانه ها داشت بطوریکه کلسیم دارای بالاترین ضریب همبستگی R(2)=0.66 بود. این تحقیق نشان داد که کود دامی می تواند به عنوان یک اصلاح کننده آلی ارزان قیمت جایگزین کودهای شیمیایی و باعث ارتقایی کیفیت فیزیکی خاکهای مناطق خشک و نیمه خشک باشد.

مواد اصلاح کننده خاک ، پایداری خاک و خاکدانه