عبدالحسین ضیاییان - دانشیار بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
غلامرضا معافپوریان - استادیار بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
علیداد کرمی - استادیار بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
سعید غالبی - استادیار بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

در این پژوهش با استفاده از طرح آماری بلوک های نواری خرد شده و اجرای دو سیستم آبیاری بارانی تک شاخه، برهمکنش چهار میزان 9600، 8550، 7500 و 6400 مترمکعب آب در هکتار و چهار سطح صفر، 90 ، 180 و 270 کیلوگرم نیتروژن بر تولید ذرت علوفه ای، در دو سامانه خاک ورزی مرسوم و کم خاک ورزی، در سه تکرار، مطالعه گردید. نتایج نشان داد که مناسب ترین مقدار علوفه در خاک ورزی مرسوم از کاربرد توام 90 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و 8550 مترمکعب آب و در کم خاک ورزی از کاربرد توام 270 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و 7500 مترمکعب به دست آمد. از لحاظ کارایی مصرف آب، در خاک ورزی مرسوم کاربرد توام 180 کیلوگرم نیتروژن خالص و 7500 مترمکعب آب در هکتار و در سامانه کم خاک ورزی کاربرد توام 180 کیلوگرم نیتروژن خالص و 6400 مترمکعب آب در هر هکتار تیمارهای برتر بودند. اثرهای اصلی تیمارهای آبیاری و نیتروژن بر ارتفاع و قطر ساقه ها، عملکرد علوفه تر، جذب نیتروژن، فسفر و روی و میزان کربن آلی پس از برداشت در سطح (P<0.01) و بر عملکرد علوفه خشک و میزان کارایی مصرف آب در سطح (P<0.05) معنی دار بود. بین دو سامانه خاک ورزی از لحاظ عملکرد علوفه تر و خشک، میزان کارایی آب و میزان جذب فسفر اختلاف معنی داری وجود نداشت. در تمامی سطوح نیتروژن، کارایی زراعی و فیزیولوژیک در خاک ورزی مرسوم بالاتر از کم خاک ورزی بود. این نتیجه نشان داد که در مزارع ذرت کاری مشابه می توان سامانه کم خاک ورزی را جایگزین روش مرسوم نمود اما به نیتروژن بیشتر و آب کمتری نیاز است.

آبیاری، تنش، خاک ورزی، ذرت، نیتروژن