علی شرقی - استادیار گروه معماری ،دانشکده معماری و شهرسازی ،دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی،تهران
کیانا قدس - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری منظر ،دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

با بررسی نحوه شکل گیری شهرها و تاثیر انواع عوامل طبیعی و زیست محیطی بر روند آنها، دخالت آب را از مهمترین آنها میتوان برشمرد. در ساختار شهر سمنان در طول تاریخ بی تردید آب مهمترین مولفه طبیعی محسوب می شود. شایان ذکر است که آب ، مهمترین عامل تامین انرژی و از عوامل مورد نیازکشاورزی و آسایش روانی ساکنان شهرها به حساب می آید. مقاله حاضر با بررسی نقش آب و سرچشمه ی آن در شکل گیری بافت سمنان و تاثیر آن بر بافت قدیم(باغات) آن، به این موضوع پرداخته است که عامل منظر مولد سمنان و برخی از شهرها عنصر آب است و در اصل راه ها نیز تحت تاثیر عنصر آب بوده است. هدف ما بازشناساندن نقش آب به عنوان یکی از عناصر طبیعی مهم در ابعاد گوناگون در روند شکل گیری شهرها به خصوص شهر سمنان و تاثیر آن به عنوان رگ حیات منظر مولد شهری است و همچنین به تاثیر آب و به تبعیت از آن به نقش باغ در به وجود آمدن شهرها پرداخته شد. از آنجایی که تاکنون بررسی جامعی در این خصوص صورت نگرفته ، با مطالعه نحوه شکل گیری و بررسی متغیرهای گوناگون موثر برساخت و بافت شهری ، فضای کالبدی شهر را مورد بررسی قرار دادیم . همچنین از آنجا که هدف عالی هر نوع برنامه ریزی و سازماندهی شهری دست یافتن به آسایش ساکنان شهرهاست، اطلاع داشتن از وضعیت کالبدی شهر (ساخت وبافت) از ضروریات می باشد و به ما در این کار کمک شایانی می کند.

منظر مولد، آب، نظام آبیاری، باغات شهرسمنان