محمدرضا مهربانی گلزار - استادیار، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
سیما آذرنیک - کارشناس اداره امور فنی و دارایی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
رضوان روح بخش - کارشناسی ارشد علوم اجتماعی از دانشگاه تهران، کارشناس پژوهشی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

سرزمین ایران با پیشینه چندین هزار ساله خود در بردارنده بافت ها و بناهای تاریخی است که این بناها در حکم بخشی از شناسنامه فرهنگی آن کشور است، اما با توجه به اهمیت مجموعه تاریخی فرهنگی بایزید بسطامی در دوره های متفاوت تاریخی تصمیم بر آن شد تا پایداری اجتماعی با شاخص هایی چون ماهیت و هویت، سرزندگی، تنوع، جامعه پذیری و مفهوم اجتماع، ارتقاء کیفیت زندگی، مشارکت و همبستگی اجتماعی، عدالت اجتماعی، امنیت و انعطاف پذیری، با توجه به بازشناسی ارزش های فرهنگی در این مجموعه مورد بررسی واقعا شود؛ امری که به نظر می رسد تا حدودی در خصوص بناهای تاریخی مغفول مانده است. برقراری تعادلی پویا میان نظام های مختلف محیط در نیل به پایداری محیطی، همزمان، به پایداری کالبدی (محیطی و اقتصادی) و غیرکالبدی (اجتماعی و فرهنگی) می انجامد؛ از آنجایی که ارزش های اجتماعی و فرهنگی هر جامعه در معماری آن نیز مستتر است، در این تحقیق سعی شده تا با روش مطالعه توصیفی و کتابخانه ای، نقش و تاثیر معماری مجموعه مذهبی و تاریخی بایزید بسطامی در پایداری اجتماعی با رویکرد ارزش های فرهنگی مورد بررسی قرار گیرد. شاخص های یاد شده در مجموعه تاریخی و فرهنگی بایزید بسطامی مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت نتیجه حاصله دال بر نقش مهم و تاثیرگذار مجموعه بر پایداری اجتماعی از طریق بازشناسی ارزش های فرهنگی بود. از بنای این مجموعه می توان در قالب مجتمع مذهبی- فرهنگی- تاریخی و گردشگری و به منظور توسعه تعامل اجتماعی مردم بهره مند شد تا به پایداری اجتماعی مجموعه افزوده گردد.

پایداری اجتماعی، معماری، ارزشهای فرهنگی، مجموعه تاریخی بایزید بسطامی