میترا ارغوانی - دانشجوی کارشناسی ارشد تکثیر و پرورش آبزیان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج
سیدعلی جوهری - گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان
مهرداد شیرین آبادی - گروه شیلات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج
برهان منصوری - مرکز تحقیقات بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی کردستان

با توجه به افزایش روز افزون استفاده از فناوری نانو در عرصه های مختلف صنعتی، کشاورزی و خانگی، احتمال ورود فاضلاب های صنعتی و شهری حاوی نانو ذرات به بوم سازگان های آبی در حال افزایش است. تا به امروز مطالعات مختلفی در رابطه با اثر نانو مواد مختلف بر آبزیان انجام شده است و مشخص گردیده که یکی از اثرات جنبی این آلاینده های نوپدید بر آبزیان، تغییر در سمیت آلاینده های معمول موجود در بوم سازگان های آبی است. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر حضور نانوذرات دی اکسید تیتانیوم در آب بر سمیت ماده آنتی آندرژنی وینکلوزولین در محیط زندگی ماهی گوپی (Poecilia reticulate) به عنوان یک گونه مدل در سم شناسی آبزیان بود. در این پژوهش تعداد 240 عدد ماهی گوپی در مراحل اولیه زندگی و پیش از تمایز جنسی در 8 تیمار و هر تیمار در 3 تکرار، در معرض غلظت های 1، 50 و 250 میکروگرم در لیتر وینکلوزولین به تنهایی و یا به همراه 10 میلی گرم در لیتر نانوذرات دی اکسید تیتانیوم (با فرم غالب آناتاز) قرار گرفتند. نتایج مشان داد که پس از 120 روز رویارویی ماهیان با تیمارهای مذکور، ماده وینکلوزولین باعث کاهش معنی دار رشد طولی و وزنی ماهیان و همچنین کاهش نسبت جنسی ماهیان نر به ماده گردید. بررسی بافت آبشش ماهیان در پایان دوره رویارویی نشان داد که هر دو ماده مورد بررسی باعث تغییرات آسیب شناختی آبشش می گردند. همچنین حضور نانوذرات دی اکسید تیتانیوم، باعث افزایش سمیت وینکلوزولین گردید.

سمیت، نانوذرات، وینکلوزولین، دی اکسید تیتانیوم، قارچ کش، اثر متقابل