امین مخلص آبادی فراهانی - گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان
سالار درافشان - گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

آستاگزانتین رنگدانه ای از خانواده گزانتوفیلها و مشتقات اکسیژن دار کارتنوییدها میباشدکه عموما در گیاهان سنتز میشود. این ماده یکی از رنگدانه های اصلی موجود در سختپوستان، ماهیان و بسیاری از موجودات دریایی میباشد که باعث ایجاد رنگ نارنجی مایل به قرمز در آنها می شود. مهمترین ویژگی آستاگزانتین، خاصیت آنتی اکسیدانی آن است که در این مورد از بتاکاروتن و آلفاتوکوفرول پیشی گرفته است. مطالعات نشان میدهند که فعالیت آنتیاکسیدانی آستاگزانتین 10 برابر بیشتر از سایر کارتنوییدها مانند زآگزانتین، لوتیین، کانتاگزانتین و بتاکاروتن و 100 بار بیشتر از آلفاتوکوفرول است. با توجه به فعالیت آنتی اکسیدانی برجسته آن، این رنگدانه پتانسیل فوق العاده ای در حفاظت از موجودات زنده در برابر طیف گسترده ای از بیماریها از قبیل مشکلات قلبی و عروقی، انواع مختلف سرطان ها و برخی از بیماریهای سیستم ایمنی دارد و از این رو لقب ابر آنتیاکسیدان را به آن نسبت می-دهند. از منابع مختلف آستاگزانتین می توان به آستاگزانتین مصنوعی (مورد استفاده در صنعت) و طبیعی قابل استخراج از ریزجلبک ها (به خصوص هماتوکوکوس پلوویالیس، اسپیرولینا) ، مخمرها (مخمر قرمز فافیا رودوریما) و منابع دریایی (ماهی سالمون و سختپوستان) اشاره کرد. این مطالعه در رابطه با کاربردهای کارتنوییدها در آبزیپروری است.

کارتنوییدها، آستاگزانتین، کبد، نمک صفرایی، ایمنی