محمود قربانی مقدم - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری دانشگاه فردوسی مشهد
محمد جنگجوبرزل آباد - دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد
محمدتقی دستورانی - استاد دانشگاه فردوسی مشهد
محمد زادبر - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

روش های ذخیره نزولات با هدف اصلی جمع آوری رواناب و کمک به استقرار گیاهان در مرتع اجرا می شود؛ لذا مقایسه کارآیی نسبی آنها می تواند نتایج کاربردی مناسبی برای بخش اجرا فراهم کند. این تحقیق با طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی خرد شده در زمان و مکان با 2 تیمار و در سه تکرار در مراتع چاهدر مشهد انجام گردید . تیمار اول روش های ذخیره نزولات ( کنتور فارو ، هلالی آبگیر و چاله کپه ) و تیمار دوم 3 گونه گیاه مرتعی Krashninkova ceratoides ، Agropyron elongatum و Sanguisorba minor جهت کشت در عرصه انتخاب شدند . تحلیل آماری طرح به روش اندازه گیری های مکرر انجام شد . نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین گونه ها از نظر استقرار نهایی و تیمارهای ذخیره نزولات اختلاف معنی داری وجود دارد . برای هر سه گونه بیشترین استقرار در بهار 1393 بود که بتدریج تا بهار 1394 برخی پایه های خشک شدند. گونه برگ نقره ای بیش از دو گونه دیگر مستقر شده بود . از بین روشهای ذخیره نزولات نیز روش کپه کاری بیش از دو رو کنتور فارو و چاله هلالی سبب استقرار گیاهان شده بود. براساس یافتنه های این پژوهش کاشت گیاه برگ نقره ای در چاله های کپه کاری بهترین گزینه برای اصلاح مرتع چاهدر است.

اصلاح مراتع ، استقرار ، ذخیره نزولات ، برگ نقره ای Krashninkova ceratoides ، Agropyron elongatum و Sanguisorba minor