آناهیتا رضایی - دانشیار، گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز
سیمین خلف دریس - دستیارتخصصی بیماریهای داخلی حیوانات کوچک، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز
فروغ طلازاده - دانشیار، گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز
سیدساعد میرپوریان - دستیار تخصصی بهداشت و بیماریهای طیور، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز

در اردیبهشت ماه سال 1396 صاحب طوطی ماکایوی تلف شده به کلینیک ایرانیان اهواز جهت بررسی علت مرگ پرنده خود مراجعه نمود. در تاریخچه مشخص شد که پرنده قبل از مرگ، حرکات غیر طبیعی سر و عدم تعادل داشته است و دان هضم نشده در مدفوع پرنده دیده شد. هم چنین در ماکایو تلف شده قبل از مرگ بر طبق گفته صاحب پرنده استفراغ و علایم عمومی از قبیل بی حالی و آنورکسی مشاهده شده بود. در کالبد گشایی چینه دان و پیش معده متسع و پر از غذا بودند. خونریزی در ریه و تیرگی کبد نیز از علایم کالبد گشایی دیگر بود. پس از کالبد گشایی نمونه از پیش معده، سنگدان، روده و ریه به آزمایشگاه پاتولوژی دانشکده دامپزشکی ارسال شد. پس از بررسی هیستوپاتولوژی، گانگلیونوریت در شبکه های عصبی موجود در قسمتها مختلف دستگاه گوارش از قبیل چینهدان، پیش معده، رودهها تشخیص داده شد. این آسیب با دژنرسانس جسم سلولی گانگلیونها و نفوذ سلولهای التهابی در این کانونها تشخیص داده شد. با توجه به علایم بالینی و مشخصات ماکروسکوپی و میکروسکوپی، به احتمال زیاد، بیماری اتساع پیش معده تشخیص داده شد. البته جهت تشخیص قطعی، میبایست نمونه گیری جهت بررسی بافتی و ویروسی از مغز و آدرنال نیز صورت میگرفت که متاسفانه انجام نگرفت.

اتساع پیش معده (PDD)، ماکایو، Ara ararauna، هیستوپاتولوژی