فرحناز نریمانیان - دانشجوی ارشد دانشگاه محقق اردبیلی
اسماعیل چمنی - استاد تمام دانشگاه محقق اردبیلی
یونس پوربیرامی هیر - استادیار دانشگاه محقق اردبیلی
حمیدرضا حیدری - دانشجوی دکتری دانشگاه محقق اردبیلی

گیاه دارویی رزماری (Rosmarinus officinalis) از خانواده نعناعیان گیاهی همیشه سبز و معطر میباشد. این گیاه دارای خاصیت آنتیاکسیدانتی بالایی بوده که این خاصیت به دلیل کمیت و کیفیت ترکیبات پلیفنولی موجود در آن می باشد. از مهمترین این ترکیبات میتوان به رزماریک اسید، کارنوسیک اسید، کافییک اسید، تیمول و کارنوسول اشاره نمود. در تحقیق حاضر از برگهای گیاه رزماری در محیط کشت MS استفاده گردید که از دو تیمار نیتروژنی مختلف، آمونیوم نیترات و گلوتامین در چهار غلظت 0)، 50، 100، 200 میلیگرم بر لیتر) و همچنین سه ترکیب هورمونی مختلفNAA، BA، 4-D،2 در چهار غلظت ,2mg/LNAA-2mg/LBA ,4mg/LNAA-1mg/LBA ,0) 4-D-4mg/LBA،( 4mg/L2 در 3 تکرار استفاده شده و به مدت یک ماه مورد بررسی قرار گرفت. مقایسه میانگین دادهها نشان داد بیشترین درصد کالوسزایی در تیمار با غلظت 100 میلیگرم بر لیتر آمونیوم نیترات و غلظت50 میلیگرم بر لیتر گلوتامین در ترکیب هورمونی 4mg/LNAA-1mg/LBA مشاهده گردید و کمترین زمان کالوسزایی 12 روز به غلظت 100 از آمونیوم نیترات در ترکیب هورمونی 4mg/LNAA-1mg/LBA مربوط میشود و همچنین غلظت 50 میلیگرم بر لیتر گلوتامین همراه با ترکیب هورمونی 4mg/LNAA-1mg/LBA بعد از 8 روز مشاهده گردید.

آمونیوم نیترات، رزماری، کالوس زایی، گلوتامین، هورمون