سیده نرجس ناصران - گروه زیست شناسی، واحد کازرون، دانشگاه آزاد اسلامی، کازرون، ایران
مختار مختاری - گروه زیست شناسی، واحد کازرون، دانشگاه آزاد اسلامی، کازرون، ایران
محمود عابدین زاده - گروه فیزیولوژی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی

سابقه و هدف: مسایل مربوط به باروری و ناباروری همیشه ذهن بشر را به خود مشغول داشته است. بسیاری از اختلالات جنسی مانند ناباروری ریشه در عدم تعادل مواد شیمیایی و هورمون ها در بدن دارد. با توجه به استفاده وسیع از عسل و سیاه دانه در طب سنتی و کاربردهای وسیع درمانی آن ها، در تحقیق حاضر اثرات احتمالی مخلوط عصاره الکلی سیاه دانه و عسل (معجون دوسین) بر غلظت سرمی گنادوتروپین ها، استروژن و پروژسترون در موش صحرایی ماده بالغ مورد بررسی قرار گرفت . مواد و روشها: در این پژوهش تجربی 32 سر موش صحرایی ماده بالغ نژاد ویستار، با وزن 200 -220g به 4 گروه 8 تایی تقسیم شدند . گروه کنترل بدون تیمار دارویی و گروه شم، نرمال سالین دریافت کرد و گروه های تجربی 1 و 2 ، مخلوط عصاره الکلی سیاهدانه 60 mg/kg b. w) و ( 120 وعسل 240 mg/kg b.w)و (480 را به ترتیب با دوز حداکثر و حداقل (دوسین1 و دوسین (2 بصورت گاواژ به مدت 28 روز دریافت کردند . یک روز پس از دریافت آخرین وعده معجون نمونه خون از موشها برای اندازه گیری هورمون هایFSH ، LH، استروژن و پروژسترون جمع آوری و با روش الایزا مورد سنجش و مقایسه قرار گرفت. یافته ها:: نتایج نشان داد که میزان هورمون LH در گروه تجربی 2 در مقایسه با گروه کنترل و شم به طور معنی داری((p> 0/05 کاهش یافت. میزان هورمون استروژن در گروه تجربی 2 در مقایسه با گروه کنترل و شم به طور معنی داری((p> 0/05 افزایش یافت. همچنین غلظت هورمون پروژسترون در گروه های تجربی 1 و 2 نسبت به گروه کنترل و شم افزایش معنی داری((p> 0/05 داشت . اختلاف معنی داری( (p> 0/05 در میزان هورمون FSH نسبت به گروه کنترل و شم مشاهده نشد.نتیجه گیری : نتایج این مطالعه نشان داد که ، مخلوط عصاره الکلی سیاه دانه با عسل (معجون دوسین) می تواند سطح سرم استروژن و پروژسترون را افزایش داده و با ایجاد تغییر در محور هورمونی هیپوفیز گناد در فعالیت های تولید مثلی موثر واقع شود.

سیاه دانه، عسل، دوسین، ناباروری،FSH، LH، استروژن، پروژسترون، موش صحرایی