هما حاجی علی محمدی - کارشناس خبره پژوهشکده مردم شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی وگردشگری
مریم تقوی شیرازی - کارشناس مسیول پژوهش دانشکده طب ایرانی

وابستگی انسان به طبیعت به منظور تامین نیازهای اساسی مادی خود همچون خوراک، پوشاک و مسکن، بیش از همه با گیاه ارتباط می یابد و تعریف جامعه انسانی بدون توجه به بستر گیاهی اقلیم زیست انسانی معنا ندارد. ارتباط مردم با گیاهان پیرامونشان و اعتقاد به قدرت شفادهی گیاهان خیلی پیش تر از اینکه به ثبت برسند در میان مردم وجود داشته است ودانش بومی ارزشمندی را در طی نسل های متوالی شکل داده است که امروزه جزیی از هویت و میراث ارزشمند ملت ها بر شمرده می شود.در بستر فرهنگ بومی اقوام ،مردم با آزمون وخطا و تجربه آموزی به دانشی دست می یابند که بر گرفته از زیست بوم و پیشینه فرهنگی و باورداشت هایی است که نسل به نسل به صورت شفاهی انتقال یافته است.حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری بخشی مهم را در روند توسعه جوامع انسانی رقم می زند که در این بین دانش بومی مربوطه که بر تجربه آموزی وباورداشت ها ی اقوام استوار است جایگاهی ویژه دارد ودر علم مردم شناسی در حوزه مردم شناسی پزشکی بدان پرداخته می شود.این نوشتار برگرفته از طرح پژوهشی اطلس مردم گیاه درمانی ایران مصوب پژوهشکده مردم شناسی است که بر اساس گزارشات میدانی انجام شده در نقاط مختلف ایران تدوین گشته است و مشتمل بر بررسی 82 گیاه وخواص درمانی آن در مطالعات میدانی و اسنادی است.مقاله حاضر به جایگاه گیاه رازیانه در درمان های بومی در بعضی مناطق ایران اشاره دارد که بر اساس مشاهده عمیق و مصاحبه ژرفانگر و نیمه ساختاری با مطلعین کلیدی در بخش میدانی و مرور اسناد مکتوب در این زمینه بوده است.این پژوهش با رویکرد مردم شناسی پزشکی در قالب پزشکی مردمی یا طب عامه انجام یافته است به دلیل ماهیت میان رشته ای موضوع با قوم گیاه شناسی از روش های علمی رایج جهت جمع اوری نمونه های هرباریومی سود جسته ونمونه ها توسط همکار گیاه شناس شناسایی و در آرشیو پژوهشکده مردم شناسی نگهداری می شود.

مردم شناسی پزشکی،پزشکی مردمی،درمانگران محلی