علیرضا قدرتی - عضو هییت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان

مهار فرسایش ر رودخانه ها با استفاده از پوشش گیاهی ضمن حفظ و احیاء محیط زیست از آثار تخریبی جریانات رودخانه ای بخصوص در مواقع سیلابی بر روی فرسایش کناره ها می کاهد و درنتیجه می تواند بین روش های حفاظتی از اولویت خاصی برخوردار باشد. بررسی تاثیر نوع گونه گیاهی و الگوی کاشت در تلفیق آن با روش های مکانیکی غیر سازه ای، در کاهش فرسایش کناری رودخانه از جمله مواردی هستند که به صورت پروژه های موردی برای رودخانه های قابل مطالعه می باشند. در این تحقیق اندازه گیری روش بیومهندسی برای تثبیت بیولوژیکی حاشیه رودخانه ها برای بررسی و معرفی مناسب ترین شیوه بیولوژیکی از نظر تراکم و ترکیب گیاهی اجرا می شود. در این تحقیق، هر تیمار دارای 3 تکرار بوده در هر تیمار و تکرارهای آن از تراز کم آبی تا لبه بالایی دیواره پین های عمود بر جهت جریان کوبیده شدند. در تفسیر و آنالیز آماری در این تحقیق به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. برای آنالیز داده ها از نرم افزار محاسبه SPSS استفاده گردید. برای مقایسه تیمارها با یکدیگر نیز از آزمون دانکن و سطح معنی داری P<0/05 انجام گردید. در خصوص تثبیت دیواره های رودخانه با استفاده از عملیات بیولوژیگی در رودخانه پسیخان سه گونه پوشش گیاهی (علفی، درختی، درختچه ای) کار شد و در ترازهای مختلف دیواره ها بررسی فرسایش به عمل آمد آنالیز آماری صورت گرفته نشان داد که پوشش علفی در قسمت سطحی دارای فرسایش کمی بوده این بیانگر این نمی باشد که وجود پوشش علفی توانسته است حفاظت خوبی در مقابل فرسایش داشته باشد چون دبی پیک و دوره سیلابی گذرا و گاها به ندرت به سطح دیواره می رسد اما در هنگام بروز سیلاب شدید که ایجاد سیل می نماید در دوره آماری برداشته شده مشاهده شد وقتی که دبی پیک بالا سیلاب شدید، پوشش علفی به دلیل عمق کم ریشه دوانی کاملا به صورت بلوکی تخریب شده و حجم زیادی از دیواره از نوع پوشش علفی تخریب شد، اما در پوشش درختی و درختچه ای دیواره ها پایداری خود را حفظ نموده اند. و حجم زیادی از خاک فرسایش پیدا کرد اما پوشش درختی پایداری خود را حفظ نمود. در مجموع حفاظت دیوارهای رودخانه که تمامی منطقه جریان دارد.

تثبیت دیواره رودخانه، فرسایش کناری، بیولوژیکی، پسیخان گیلان