مرتضی زرگر - دکتری عمران آب، شرکت آوای آب شبنم
مریم موسوی - کارشناسی ارشد مهندسی عمران-مهندسی رودخانه، شرکت آوای آب شبنم
حسین محمدولی سامانی - دکتری عمران، استاد دانشگاه شهید چمران اهواز.

مدیریت سیلاب به منظور کاهش خسارت جانی و مالی ناشی از آن از حایز اهمیت ترین مباحث در علم مهندسی رودخانه می باشد. مدل های هیدرودینامیکی متعددی در زمینه شبیه سازی هیدرولیکی سیل در دنیا توسعه یافته اند. در این مقاله با استفاده از سه مدل هیدرولیکی یک بعدی، شبه دو بعدی و یک بعدی دو بعدی وضعیت سیلاب رودخانه های کارون و دز با مطالعه موردی سیلاب فروردین 1395 بررسی شده است. به دلیل پست بودن سیلاب دشت های این رودخانه ها نسبت به کانال رودخانه، هنگام خروج سیلاب از مقطع رودخانه، دو جریان باعمق و سرعت متفاوت ، در کانال رودخانه و سیلاب دشت ها ایجاد می گردد. اگر از مدل های یک بعدی برای مدلسازی هیدرولیکی آن ها استفاده شود، نتایج مدل ریاضی با واقعیت مطابقت نداشته و قابل استناد برای اخذ تصمیم های صحیح مدیریتی نیستند. دقیق ترین مدل جهت شبیه سازی رودخانه های دارای سیلاب دشت های با شیب منفی مدل های دو بعدی یک یا یک بعدی دو بعدی می باشد ولی زمان اجرای این مدل ها طولانی بوده و در موارد اتخاذ تصمیم گیری سریع قابل استفاده نیستند. لذا مناسب ترین مدل جهت بررسی شرایط سیلابی این دسته از رودخانه ها، مدل های شبه دو بعدی می باشد که علاوه بر زمان اجرای کوتاه، شبیه سازی پخش سیلاب را نیز به خوبی انجام می دهند.

لاتین MIKE 11، سیلاب مدلسازی، شبه دو بعدی، MIKE Flood