طیبه محمودی - دانشجوی پسا دکتری، ژیومورفولوژی، دانشگاه اصفهان
محمدحسین رامشت - استادژیومورفولوژی دانشگاه اصفهان

حدود هفت دهه از اولین تلاشها برای برنامه ریزی فضایی ایران با طراحی یازده برنامه توسعه ای میگذرد. اکنون دستاوردیکه نصیب ایرانیان شده را میتوان در چند گزاره کوتاه خلاصه نمود. چهار برابرشدن جمعیت ایران، اضمحلال تقریبی سازمندی عشایری، جابجایی نسبت روستانشینی و شهرنشینی، افزایش بیست و یک برابری سوختهای فسیلی، افزایش نه برابری مصرف مواد غذایی، کاهش شش میلیون هکتاری جنگلها، فصلی شدن یازده رودخانه از سیزده رودخانه دایمی ایران، آلودگی 150 روزه هوای شهرهای بزرگ، پارگی ایران به سی و یک بخش مدیریت اداری، مهاجرت 7میلیونی ایرانیان ، دعاوی 15 میلیونی ایرانیها در محاکم عمومی. حال این پرسش در برابر محققان آمایشی و برنامه ریزان فضایی کشور قراردارد که عامل اصلی این تغییرات چه بوده است و اگر برنامه های توسعه درکشور اجرا نمیشد آیا وضع نگران کنندهتر نبود . این مقاله که برگرفته از یک طرح تحقیقاتی است سعی دارد با تمسک به روش تحلیلی پدیدارشناختی، تغییرات فضایی درایران را واکاوی کند و نتایج حاصل از آن را میتوان درموارد زیر خلاصه کرد.تغییرساختار تقسیمات اداری کشور از الگوی شاخهای به الگوی سلسله مراتبی در تغییرات فضای ایران نقش کلیدی داشته است.- تغییرات فضای ایران ناشی از جاری بودن روح نظریه میسرا در تمامی برنامه های مدون توسعه ایران بوده است

فضا، تغییر، الگوی ساختاری، میسرا