سیده ریحانه شمس - دانشجوی کارشناسی ارشد آلودگی محیط زیست دانشکده محیط زیست کرج
علی جهانی - استادیار،گروه محیط زیست طبیعی وتنوع زیستی،دانشکده محیط زیست کرج

شهر تهران به عنوان یک ابر شهر، به علت دارا بودن جمعیت زیاد و آلودگی شدید ناشی از منابع و آلاینده های گوناگون، در معرض آسیب های ناشی از آلودگی هوا قرار دارد. مطالعه آسیب های ناشی از آلودگی هوا در شهر تهران با توجه به آلاینده های مهم و شاخص های موثر ضروری به نظر می رسد .امروزه موضوع محیط زیست و حفاظت از آن کانون توجه بسیاری از دولتمردان کشور و سازمانهای مردم نهاد قرارگرفته است ،چرا که محیط زیست ،بستر فعالیت های اقتصادی ،اجتماعی و حیات انسان ها را فراهم می سازد از این رو تخریب و از بین رفتن آن ،ادامه فعالیت های بشر و حیات موجودات را به مخاطره انداخته و ناممکن می سازد. لذا این پژوهش به سبب اهمیت موضوع با روشی تحلیلی-کاربردی با استفاده از داده های روزانه شاخص آلودگی هوا 3(AQI) مربوط به 10ایستگاه ازمجموعه ایستگاه های سنجش آلودگی هوای تهران متعلق به شرکت کنترل کیفیت هوا ،داده های هواشناسی سازمان هواشناسی متعلق به 10 ایستگاه ،پارامترهای فضای سبز ،پارامترهای زمانی و همچنین داده های ترافیکی سازمان ترافیک شهر تهران که کلیه اطلاعات مربوط به سال 1394 می باشند ، باهدف پیشبینی شاخص آلودگی هوای کلانشهر تهران در راستای کاربرد در سامانه پشتیبانی تصمیم گیری فضایی مدیریت کیفیت هوا و با هدف نهایی مدیریت بهینه حمل و نقل شهری کلانشهر تهران و کمک به دولت در زمینه پیشرفت مدیریت شهری وفرصت اتخاذ تصمیم های کلان برای مدیریت صحیح و فرابخشی آلودگی هوا است به نحوی که کلیه مضامین توسعه پایدار شامل؛ منافع اقتصادی، رضایت اجتماعی و کاهش اثرات مخرب زیست محیطی ناشی از فعالیتها و تصمیم گیریهای شهر سازی را برای کلیه مناطق سکونتگاهی شهری به همراه آورد .در این راستا ،از آنجا که هدف تحقیق حاضر پیش بینی شاخص آلودگی هوا با استفاده از مدل رگرسیون چند متغیره می باشد ،با استفاده پارامتر های موجود مدلسازی انجام شد .نتایج نشان داد که مدل رگرسیون چند متغیره4 به روش گام به گام با ضریب تبیین0/3915و میانگین مربعات خطا24/861 6عملکرد قابل قبولی را نسبت به مدل های غیر خطی در پیش بینی شاخص آلودگی هوادر شهر تهران داشته است.

تهران ،شاخص آلودگی هوا ،رگرسیون چند متغیره