تحلیلی بر چگونگی حفظ کرامت انسانی بر مبنای اخلاق تعلیم و تربیتی امام رضا(ع)

تعلیم، پرورش و استقلال نیروی فکری دادن و زنده کردن قوه ابتکار توسط معلم است و تربیت، پرورش دادن و به فعلیت در آوردن استعدادهای درونی که بالقوه در یک شی موجود است. آموزش و گسترش علم مطلوب، آمیخته با آداب و کرامت اسلامی و بهره گیری از الگوهای اسلامی می تواند یک ملت را به اوج سعادتمندی دنیوی و اخروی برساند. لذا این پژوهش بر اساس مطالعات گسترده کتابخانه ای به بررسی دیدگاه ها و نقطه نظرات مطرح شده در کتب موجود و مقالات و نشریات در زمینه آموزش و گسترش علم در سیره امام رضا(ع) پرداخته شده است و هدف اصلی آن بررسی حفظ کرامت انسانی بر مبنای سیره تعلیم و تربیتی امام رضا(ع) بوده است. که شیوه آموزش و گسترش علم امام رضا(ع) بر اساس سه شاخصه اصلی و محکم آداب و کرامت انسانی مهارتی و محتوایی یکی از بی نظیرترین آموزش و گسترش علم در طول تاریخ اسلام و بشریت بوده است و هنوز که هنوز است انگشت تعجب بر دهان دوست و دشمن نهاده است. آموزش و گسترش علم ایشان به گونه ای بوده است که با رعایت اصول ادب و بیان دارای گیرایی بوده و طرف مقابل را به سوی خود کشانده و تحت تاثیر قرار می داده است در شرایطی که از طرف مقابل بی اهانتی صورت می گرفته است مصالح عام و اسلام را بر مسایل شخصی مقدم شمرده و با کنترل خویش شرایط را به نفع خود تغییر می داده است که در ضمن آن کرامت انسانی نیز حفظ شده است. ایشان از مهارتهای مختلف کلامی، فنی، مخاطب شناسی، استنادی، نظام سازی، آداب فنی ساختار آموزش و گسترش علم و بسیاری از موارد دیگر به طور کامل مطلع بوده و در آموزش و گسترش علم خود به کار می بسته است که از مهم ترین شاخصه های حفظ کرامت انسانی می باشد. ایشان به لحاظ محتوایی نیز در استفاده از برهان و استدلال، تسلط بر منابع مختلف، و پرورش محتوای آموزش و گسترش علم از شگرد و مهارت خاصی برخوردار بوده به گونه ای که بیشترین تاثیر را بر طرف مقابل نهاده و زمینه ساز گسترش اسلام ناب می شده است و کرامت انسانی او حفظ می شده است. هدف حضرت از آموزش و گسترش علم و به کار گرفتن آن، تنها توسعه معارف اسلامی و گسترش اسلام بوده است. در هر یک از نکته های مورد بحث چنانچه به طور عمیق در آن غور بخوریم، ظرافت هایی وجود دارد که می تواند نظام آموزش و گسترش علم یک ملت را به راه صحیح رهنمون شده و سعادت دنیا و آخرت آن ملت را فراهم نماید.

Keywords:

آموزش و گسترش علم , امام رضا(ع) , اداب و کرامت انسانی , مهارت , محتوا