مهنا سلیمانپور - دانشجوی کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی دانشگاه شهرکرد
مجید اولیا - دانشیار گروه بیماری شناسی گیاهی دانشگاه شهرکرد
علی اکبر فدایی تهرانی - دانشیار گروه باغبانی دانشگاه شهرکرد
عبدالرحمان محمدخانی - دانشیار گروه بیماری شناسی گیاهی دانشگاه شهرکرد

امروزه تحقیقات وسیعی به منظور جایگزینی ترکیبات شیمیایی با ترکیبات گیاهی طبیعی جهت کنترل انگل گیاهی انجام گرفته است. در این پژوهش، اثر بازدارندگی دو گونه گیاه دارویی سوسنبر و بودمادران بر نماتد Meloidogyne javanica بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه عامل: عامل بیماری در دو سطح حضور نماتد و عدم حضور نماتد ( به عنوان فاکتور اول)، پودر گیاهی سوسنبر (Thymus serpyllum L.) و بومادران (Achillea millefolium L.) ( به عنوان فاکتور دوم ) هر کدام در پنج سطح غلظت 0، 2، 3، 5 و 8 گرم ( به عنوان فاکتور سوم)، در چهار تکرار انجام پذیرفت. فاکتورهای رشدی گیاه شامل طول، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه فاکتورهای رشد و نموی نماتد شامل تعداد گال، کیسه، تخم، تخم نماتد، لارو در 100 گرم خاک در شرایط گلخانه ای مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده، اثر بهتر گیاه بومادران را در بازدارندگی صفات رشد و نموی نماتد و نیز اثر مثبت سوسنبر را در افزایش صفات رشدی گوجه فرنگی نشان داد. به طوری که تیمار 3 سوسنبر بدون نماتد بیشترین طول اندام هوایی و وزن خشک اندام هوایی و ریشه و تیمار 5 گرم سوسنبر با حضور نمایتد بیشترین طول ریشه را داشت. کمترین تعداد کیسه تخم در 1 گرم ریشه، جمعیت نهایی و فاکتور تولید مثل مربوط به تیمارهای بومادران 3 و 8 گرم بود. همچنین تعداد گال در 1 گرم ریشه، تعداد تخم درون یک کیسه و تعداد لارو در 100گرم خاک در 8 گرم بومادران مشاهده شد. در مجموع به نظر می رسد نتایج این تحقیق بیانگر خاصیت نماتد کشی پودرهای این دو گیاه بر گیاه گوجه فرنگی می باشد.

کنترل نماتد، گیاهان دارویی، نماتد ریشه گرهی، سوسنبر، بومادران