بررسی تاثیر روش های ارگانیک کوددهی بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum)

سابقه و هدف: گشنیز یکی از مهمترین گیاهان دارویی بوده که به علت کیفیت بالای اسانس، علاوه بر مصارف خوراکی جنبه درمانی نیز دارد. این آزمایش به صورت مزرعه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی محمد شهر کرج در سال 1395 اجرا شد. تیمارها شامل 10 و 20 تن کود گاوی در هکتار، 5 و 10 تن ورمی کمپوست در هکتار، 5 تن کود گاوی همراه با 5 / 2 تن ورمی کمپوست در هکتار، 10 تن کود گاوی همراه با 5 تن ورمی کمپوست در هکتار، کود شیمیایی ( تنها 75 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) و شاهد ( بدون کاربرد کود) بودند. صفات اندازه گیری شده شامل عملکرد دانه، درصد و عملکرد اسانس و ترکیبات مختلف اسانس بود. به منظور تعیین میزان اسانس از روش تقطیر با آب با دستگاه کلونجر اسانس گیری شد، اجزای اسانس توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی ( GC/MS )، انجام گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد بذر ( 7 / 3257 کیلوگرم در هکتار)، درصد اسانس ( 154 / 0 درصد) و عملکرد اسانس ( 75 / 23 کیلوگرم در هکتار)، محتوی ژرانیلاستات ( 61 / 62 درصد) و محتوی لینالول ( 9 / 21 درصد) به ترتیب در تیمارهای کاربرد 10 تن کود گاوی، 5 تن ورمی کمپوست و 10 تن کود گاوی همراه با 5 تن ورمی کمپوست به دست آمد. همچنین بیشترین محتوی آلفاپینن ( 45 / 11 درصد) و گاماترپینن ( 12 / 7 درصد) در اسانس در تیمار کاربرد 10 تن ورمی کمپوست به دست آمد. به طور کلی مدیریت تغذیه تلفیقی گیاه دارویی گشنیز اثرات قابل توجهی بر شاخص های کمی و کیفی اینگیاه دارد.

Keywords:

اسانس , ژرانیلاستات , لینالول , کود آلی