مهدی محمدی هویه - گروه مهندسی مواد، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی ، اصفهان، ایران
محمد حسین براآنی دستجردی - گروه مهندسی مکانیک، واحد خمینی شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، خمینی شهر، ایران
مهدی نریمانی - گروه مهندسی مکانیک، واحد اصفهان، دانشگاه مالک اشتر ، اصفهان، ایران
ابراهیم کرمیان - گروه مهندسی مواد، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

فولادهای فوق ریزدانه/ نانو دانه به دلیل داشتن خواص مکانیکی، توجه بسیاری ازپژوهشگران را به خود جلب نموده است. زمان هاس طولانی آنیل و نیز عدم صنعتی بودن فرایندها منجر به تولید محدودیت در زمینه تولید صنعتی آن ها شده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر افزودن نیوبیوم به عنوان یک عنصر میکرو آلیاژ بر تحولات ریزساختاریفولاد نانو ساختار با استفاده از فرایند نوین تغییر شکل گرم در فرایند مارتنزیت می باشد. بدین منظور فولاد حاوی 0/04 درصد وزنی نیوبیوم ریخته گری و تهیه شد. به منظور کاهش اندازه های حاصل از ریخته گری و حذف عیوب ناشی از آن، عملیات فورج داغ در دمای 1100 درجه سانتی گراد انجام پذیرفت. فولاد تغییر شکل داغ یافته در دماهای 1000 و 1225 درجه سانتی گراد آستنیته شده و در دمای محیطی -15 درجه سانتی گراد کونچ شدند. عملیات نورد سرد به میزان 50 % و متعاقب آن عملیات نورد گرم در دماهای مختلف جهت حصول ساختار نانو دانه انجام پذیرفت.

نیوبیوم، تغییر شکل داغ، نورد گرم، نورد سرد، نانو ساختار