محمود زیبایی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مدیریت اجرایی واحد الکترونیک دانشگاه آزاد اسلامی
فرید احمدی - عضو هییت علمی دانشگاه صنعتی ارومیه

در این پژوهش، امکان سنجی اجرای طرح جامعه بدون پول نقد در ایران با مطالعه تاثیر پرداخت الکترونیک بر تقاضای اسکناس و مسکوک در دست اشخاص و ارزیابی برخی متغیرهای اثرگذار در این حوزه نظیر نقدینگی، اسکناس و مسکوک در دست اشخاص، نرخ های تورم و سود، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی، و مبلغ پرداخت های الکترونیکی با استفاده از داده های فصلی منتشر شده توسط بانک مرکزی ایران در فاصله سال های 1385 تا 1394 مورد بررسی قرار گرفته است. برای انجام آزمون هم انباشتگی و تخمین مدل، از الگوی خود بازگشت با وقفه های گسترده ای آر دی ال و آزمون بنرجی ، دولادو و مستر 1998 استفاده شده است. نتایج حاکی از کاهش نسبت اسکناس و مسکوک به نقدینگی با افزایش هرچه بیشتر پرداخت های الکترونیکی بوده است. رابطه ی تورم با نسبت اسکناس و مسکوک به نقدینگی یا تقاضای پول نقد نیز منفی بوده و حاکی از رجحان مردم برای نگه داری پول کمتر در شرایط تورمی می باشد. همچنین، میان تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی با احساس نیاز به پرداخت نقدی رابطه ی معناداری وجود نداشته است. نتایج این پژوهش را می توان در تدوین برنامه های استراتژیک و بلند مدت واحدهای بازاریابی و فناوری اطلاعات بانک ها در زمینه ترغیب مردم به استفاده از ابزارهای پرداخت الکترونیک مورد استفاده قرار داد.

جامعه بدون پول نقد، اسکناس و مسکوک، نقدینگی، پرداخت های الکترونیکی، مدل ARDL