محسن حسین بر - عضو هیات علمی دانشکده علوم پزشکی ایرانشهر

اعتیاد ،آسیب ها وعوارض ناشی از آن همواره دغدغه اصلی دولت ها و دست اندرکاران حوزه بهداشت و درمان بوده است. سالیانه در دنیا میلیون ها انسان از این اختلال رنج می برند و هزینه های اقتصادی و اجتماعی هنگفتی را به جامعه تحمیل می کند.فلذا اجرای برنامه های پیشگیرانه ای که موجب تقویت عامل های باز دارنده وسبب تضعیف عوامل مخاطره آمیز گردد دراولویت برنامه ها قرار گرفته است.اجرای برنامه کاهش آسیب برای اولین بار درسال 1980 درهلند و سپس در انگلیس واسترالیا و دیگر کشورها بعنوان برنامه ای استراتژیک جهت کاهش انتشار ویروس HIVودیگر عفونت ها در مصرف کننده مواد مخدر تزریقی اجرا گردید و درسال 2004 نیز توسط سازمان بهداشت جهانی بعنوان یک برنامه موثر و مقرون به صرفه معرفی شده است .برنامه کاهش آسیب به مجموعه سیاست ها و برنامه های که به منظور کاهش عواقب منفی بهداشتی ،اجتماعی و اقتصادی ناشی از مصرف مواد مخدر بدون حذف رفتار مشکل ساز(مصرف مواد) صورت می پذیرد.استراتژی کاهش آسیب درحال حاضر با اجرای برنامه های:1- توزیع سرنگ و سوزن دربین مصرف کنندگان تزریقی مواد2- امکانات تزریق ایمن و بهداشتی3- برنامه جایگزین مواد مخدر4- توزیع مواد غذای سالم 5- برنامه های آموزشی و حمایتی جهت افراد درگیر و خانواده های آنها درحال اجرا می باشد.یافته های سه مرکز کاهش آسیب شهرستان های (ایرانشهر و نیکشهر) دراین زمینه کاهش استفاده از سرنگ مشترک ،کاهش تزریق ناایمن ،جایگزین و کاهش مصرف مواد مخدرصنعتی ،کاهش رفتارهای جستجوگرانه مواد غذای ناسالم را نشان می دهد .درنتیجه می توان گفت اجرای برنامه کاهش آسیب بعنوان یک برنامه موفق مورد حمایت سیاست گذاران حوزه سلامت قرار گیرد.

کاهش آسیب ،تزریق مواد مخدر،اعتیاد،HIV