بررسی مفهومی و تعاملی مدیریت پایدار شهری و ارتقای سرمایه اجتماعی مطالعه موردی منطقه 17 تهران

به دلیل عدم توجه طرح های توسعه شهری به ابعاد مختلف محیط زندگی شهری، این طرح ها نه تنها در حل مسایل و مشکلات موجود ناتوان بوده، بلکه بسیاری از آنها به مرحله اجرا نرسیده است. شهرسازی با رویکردی صرفا کالبدی و اقتصادی و در نتیجه غافل از مسایل اجتماعی و فرهنگی، در حل معضلات و مشکلات شهری ناکام بوده است. تجربیات گذشته جهان و البته بسیاری از تجربیات شهرسازی در کشور ما نیز نشان داده است که نمی توان با نگاه از بالا و در قالب نقشه های مختلف در حل این معضلات موفق شد. بر همین اساس بار دیگر توجه به محلات و جوامع خرد شهری در دستور کار جامعه شناسان، برنامه ریزان و طراحان شهری قرار گرفته است چرا که فقط در این مقیاس می توان به ابعاد مختلف زندگی شهری پی برد و از نزدیک مسایل را مورد بررسی قرار داد. از این رو، مقاله حاضر به بررسی رابطه شاخصهای مدیریت شهری با افزایش سرمایه اجتماعی در ناحیه 3 منطقه 17 شهر تهران، که به نوعی در پی تجدید ساختارهای خود در جهت همگام شدن با تغییرات روز مدیریت شهری است، می پردازد. این مقاله از نوع توصیفی-پیمایشی است؛ ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده است و نمونه ها را 322 نفر از شهروندان این منطقه تشکیل داده اند. یافته ها رابطه بین ابعاد مدیریت شهری (شرایط فیزیکی، عدالت اقتصادی، عدالت اجتماعی ، ثبات فرهنگی، ثبات محیطی) با سرمایه اجتماعی را تایید می کند؛ آزمون فریدمن هم ارجحیتی به این شکل نشان داد: عدالت اجتماعی، عدالت اقتصادی، ثبات فرهنگی، شرایط فیزیکی، ثبات محیطی. با مقایسه نتایج این مقاله و سایر تحقیقات مشاهده میکنیم که تاثیر مدیریت شهری بر افزایش قابلیت سرمایه اجتماعی غیر قابل انکار میباشد. این مسیله ما را به این نتیجه سوق میدهد که هر چه مدیریت شهری اصولی تر پیش رود و هرچه شرایط فیزیکی شهرها رو به پیشرفت باشد، عدالت اقتصادی و اجتماعی بیشتر حکمفرما شود و جامعه از ثبات فرهنگی و محیطی بیشتری برخوردار باشد قابلیتهای سرمایه اجتماعی در قالب 4 بعد ساختاری، نهادی، شناختی و هنجاری را بهبود و افزایش می دهد. بنابراین پیشنهاد میشود که شهرداریها نسبت به تیوری های نحوه اداره و مدیریت شهرداریها آگاهی بیشتر کسب کنند و از ویژگیها و نقاط قوت این نظریه در عمل استفاده نمایند. و نیز با تاکید بر قابلیتهای سرمایه های اجتماعی برای بهبود آن برنامه ریزی کنند.

Keywords:

مدیریت شهری , سرمایه اجتماعی , منطقه17