مهدی موسوی کیا - دکتری جامعه شناسی گروههای اجتماعی، دانشگاه آزاد دهاقان اصفهان
موحد کلهر - کارشناسی ارشد رشتهHSEدانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات

یکی از مهمترین مخاطرات بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی در جوامع صنعتی و درحال توسعه آمار مصدومان و فوت شدگان ماموران آتش نشانی به علت حضور این افراد در محیطهای پرمخاطره بوده، که طبیعتا حتی با رعایت ایمنی آسیب پذیری آنان در حد بالایی است. بنابراین پژوهش حاضر در راستای شناسایی و طبقه بندی علل بروز حوادث شغلی در سازمان آتش نشانی شهر تهران انجام گرفته اشت، تا نقش هر کدام از عوامل فردی، محیطی و سازمانی در بروز حوادث شغلی در سازمان آتش نشانی مشخص گردد و اقدامات پیشگیرانه و ارایه راهکارهای عملیاتی موثر به کارکنان داده شد . این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی، ازنظر زمان اجرا مقطعی و از نظر روش جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات توصیفی پیمایشی میباشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه ایستگاه های آتش نشانی منطقه 4 شهرداری تهران در سال 96 - 1395 تشکیل میدادند، که از بین آنها 3 ایستگاه به روش تصادفی خوشه ای انتخاب و 10 نفر از کارکنان هرکدام از ایستگاه ها پرسشنامه ماتریس علل حوادث شغلی را به صورت گروهی تکمیل نمودند. جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است .نتایج تحلیل سلسله مراتبی نشان داد که عوامل محیطی دارای بیشترین اهمیت در بروز حوادث شغلی میباشد. همچنین از مقایسه ی زوجی کلیهی زیرمعیارها مشخص شد که بیشترین اهمیت مربوط به حریق و انفجار، عواملفیزیکی، نبود تجهیزات، عوامل شیمیایی، مشکلات اقتصادی و رفاهی، نبود HSE ، نوبت کاری، کمبود آموزش مسایل ایمنی، صدای زنگ حریق و نور چراغ گردان، عدم وجود جو و فرهنگ ایمنی، کمبود استانداردها و مقررات ایمنی و استرس کاری بوده است. با توجه به یافته های پژوهش به منظور کاهش عوامل سازمانی، واحد (HSE) در سازمان آتش نشانی تاسیس گرددو تجهیزات ایمنی فردی و تجهیزات حرفه ای آتش نشانی با تکنولوژی روز متناسب گردد و مقررات ایمنی استاندارد برنامه ریزی و تدوین گردد و جهت کاهش عوامل محیطی، فرماندهان مخاطرات فیزیکی، شیمیایی و انفجار در محل هر حادثه را ارزیابی نمایند تا عملیات متناسب با ارزیابی خطر اجرا گردد. درضمن نظارت بازرسین شهرداری بر عملکرد HSE پیمانکاران میتواند در بهبود و تقویت تعهد به الزامات HSE موثر باشد.

HSE ، AHP ، حوادث شغلی، آتش نشانی