تاملی بر کاربرد آرایه تناسب در دوبیتی های باباطاهر

مراعات نظیر، موثرترین آرایه ادبی است که شاعران با انتخاب واژگان آن را می آفرینند. این آرایه که به نام های تناسب و توافق مواخات نیز نامیده می شود، سبب فعال شدن دیگر آرایه های ادبی می شود. با این همه در کتاب های صناعات ادبی، تعریف جامعی از این آرایه صورت نگرفته است که نیاز به بازنگری دارد. این مقاله کوشیده است با آوردن مثال های متعدد از دوبیتی های باباطاهر، تعریف صحیحی از آرایه مراعات نظیر به دست دهد. بررسی ها نشان می دهد که تا به حال، تحقیقات زیبایی شناسی انجام گرفته در کتاب های فارسی، اغلب به شعر چند تن از شاعران مشهور پرداخته و توجه کمتری نسبت به دیگر شاعران پرداخته شده است، از این رو نکات ارزشمند و ظریف بلاغی و ادبی بسیاری در شعر دیگر شاعران وجود دارد که چه بسا در شعر سایر شاعران نیز وجود ندارد؛ از این رو مطالعه حاضر با بررسی یکی ار آرایه های پرکاربرد در شعر باباطاهر توانست نشان دهد که شاعر از این آرایه چه مقدار استفاده کرده و تا چه میزان برای انتقال مفهوم مورد نظر خود بهره برده است.

Keywords:

آرایه های ادبی , دوبیتی , بدیع , تناسب , باباطاهر