پارادوکس موضوعی و شخصیت در اشعار باباطاهر

از باباطاهر عریان همدانی، مجموعه ای از کلمات قصار به عربی و دیوان اشعاری (دوبیتی ها) به فارسی برجای مانده است. اگر چه باباطاهر به استناد همین ابیات و بخصوص کلمات قصارش، بی هیچ شکی عارف است و دارای مقام شامخ؛ تفاوت ها و تضادهایی در موضوعات شعری او دیده می شود که می توان از آن ذیل عنوان پارادوکس موضوعی و شخصیتی سخن گفت. در این مقاله، تلاش شده است با بررسی و تحقیق به روش کتابخانه ای، برجسته ترین تضادهای موضوعی موجود در اشعار و کلمات قصار وی، بیرون کشیده و تحلیل شود. حاصل این تحلیل ها نشان می دهد که بابا، از یک سو عارفی معتقد به وحدت وجود و وحدت شهود، مقیم مقام تسلیم، زاهد و بی توجه به مال دنیا و عابدی متشرع است و از سوی دیگر گرفتار دل و دیده و عالم کثرات، اهل شکوه و طامات، دنیاخواهی همراه با ناکامی و در مجموع انسانی عامی می باشد. ریشه این تضادها میتواند حاصل نوع نگاه خاص باباطاهرباشد و یا مربوط به اشعاری باشد که با گذر ایام، وارد دیوان باباطاهر عارف شده اند.

Keywords:

دیوان , کلمات قصار , پارادوکس موضوعی و شخصیتی , باباطاهر