مصطفی عبدالهی - استادیار، گروه باستان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول، دزفول، ایران

تعامل انسان و محیط زیست و چگونگی بهره برداری از منابع آب و استفاده از آن در مصراف گوناگون همواره متناسب با فن آوری های موجود دچار تغییراتی در طول زمان شده است. این موضوع با توجه به شیوه زندگی کوچ نشینی و روستانشینی فصلی در منطقه اندیکا در شمال خوزستان از اهمیت خاصی برخوردار بوده و مردمان این منطقه از منابع آب دایمی و فصلی در جهت مصارف متنوع کشاورزی، تولیدی و شرب و ذخیره سازی آن برای فصول کم بارش و گرم استفاده نموده اند. در طول مطالعات باستان شناسی اندیکا در سال 1388 سازه های سنتی آب های مهمی در ارتباط با شیوه معیشتی مردمان بومی به دست آمد. این سازه ها اغلب شامل سد، آب انبار، آسیاب های آبی و حمام می شود. معماری این آثار از آن جهت مهم است که بیانگر معماری مردمانی کوچ نشین و یا روستانشین با محدودیت های زیست محیطی است، که با در نظر گرفتن جنبه های بومی و فنی و توانسته نیازهای اصلی مردمان ساکن را به بهترین نحو برآورده سازد. این مقاله صرفآ به معرفی، برداشت فنی و توصیف معماری سدهای مکشوفه و نیز برخی از آسیاب های آبی می پردازد.

اندیکا، باستان شناسی، معماری، سد، آسیاب، سازه های سنتی