علی عصاره - استادیار گروه مهندسی علوم آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
پرنیان مجیدی چهارمحالی - دانشجوی دکتری مهندسی آبیاری و زهکشی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

خصوصیات هیدرولیکی خاک جزو مهم ترین عوامل مورد استفاده در مسایل مربوط به حرکت غیر اشباع آب در خاک هستند، اما اندازه گیری این نمایه ها هزینه بر، زمان بر و نیازمند کار زیاد می باشد. بنابراین، مدل ها و روابطی تحت عنوان توابع انتقالی توسعه یافته اند که خصوصیات هیدرولیکی خاک را با استفاده از داده های زود یافت پیش بینی کنند. مدل آریا و پاریس روش نسبتا قابل قبولی برای تبدیل منحنی توزیع اندازه ذرات به منحنی مشخصه آب خاک با استفاده از پارامتر مقیاس بندی (α Scaling Parameter)، می باشد. در مدل اولیه آریا و پاریس، پارامتر مقیاس بندی برای تمام گروه های بافتی خاک مقدار ثابت 1/38 فرض شده بود. در سال های اخیر، مطالعات متعدد نشان داده است که پارامتر مقیاس بندی مقدار ثابت نیست و کمیت آن بسنگی به توزیع اندازه ذرات خاک دارد. این تحقیق به منظور بررسی روابط بین بافت خاک و پارامتر مقیاس بندی به دو روش مستقیم و غیر مستقیم و همچنین برآورد رطوبت خاک در خاک های استان خوزستان انجام شد. برای به دست آوردن ضریب α آزمایش هیدرومتری جهت به دست آوردن دانه بندی خاک، ازمایش جرم مخصوص ظاهری خاک و آزمایش رطوبت خاک در مکش 33 کیلو پاسکال توسط دستگاه صفحات فشاری انجام شد. برای انجام آزمایش ها نمونه برداری از خاک های منطقه حمیدیه و سوسنگرد صورت گرفت. پارامتر مقیاس بندی بطور متوسط برای کلیه گروه های بافتی خاک به روش مستقیم 1/38 و به روش غیر مستقیم 1/41 بدست آمد. نتایج نشان داد در خاک های دارای بافت لوم، لوم شنی و لوم رسی میزان رطوبت برآورد شده کمتر از مقدار رطوبت اندازه گیری شده بود این در حالی است که در خاک لوم رسی میزان رطوبت برآورده شده بیشتر از مقدار رطوبت اندازه گیری شده بدست آمد.

منحنی توزیع اندازه ذرات، مقیاس بندی، اندازه ذرات خاک، منحنی رطوبتی خاک