مرضیه فکوری - دانشگاه بیرجند، دانشکده علوم، گروه زمین شناسی
سیدسعید محمدی - دانشگاه بیرجند، دانشکده علوم، گروه زمین شناسی
محمدحسین زرین کوب - دانشگاه بیرجند، دانشکده علوم، گروه زمین شناسی

منطقه مورد مطالعه در جنوب بیرجند و حاشیه شرقی بلوک لوت قرار دارد. سنگ ھای آذرین منطقه مورد مطالعه شامل آندزیت، پیروکسن آندزیت، ھورنبلند آندزیت، داسیت و دیوریت پورفیری تا کوارتز دیوریت پورفیری با ساختار حلقوی میباشد. در بخش قابل توجهی از منطقه واحدھای آذرآواری نظیر توف، برش و آگلومرا رخنمون دارد. پلاژیوکلاز، آمفیبول، پیروکسن و بیوتیت فنوکریستھای اصلی سنگ ھستند. بافت اصلی در آندزیتھا پورفیری با زمینه میکرولیتی و در دیوریت پورفیری از نوع پورفیری با خمیره میکروگرانولار میباشد. بافت ھای کانیایی مانند بافت غربالی، خوردگی خلیجی و منطقه بندی در گدازه ھا بیانگر عدم تعادل در حین انجماد ماگما است. این سنگھا متعلق به سری ماگمایی کالک آلکالن بوده و در گروه سنگھای با پتاسیم بالا قرار دارند. بررسی نمودارھای عنکبوتی نشان میدھد تمامی نمونهھا از روندی موازی پیروی میکنند و این نشان دھنده ھم منشا بودن این سنگھا میباشد. این سنگھا از عناصر لیتوفیل بزرگ یون از قبیل Cs، K، Sr و LREE نسبت به HFSE و HREE غنی شدگی داشته و تهی شدگی از Nb و Ti را بروز می دھند که نشان دھنده ارتباط آنها با فرایند فرورانش است. نسبت بالای LREE/HREE میتواند در اثر وجود گارنت در سنگ منشا اولیه باشد. از نظر جایگاه تکتونیکی سنگھای منطقه ماھکان متعلق به مناطق قوس آتشفشانی و حاشیه فعال قارهای می باشند.

ماھکان، جنوب بیرجند، ژیوشیمی، بلوک لوت، حاشیه فعال قاره ای