کاظم صمدیاری - دانشگاه جامع علمی-کاربردی، مرکز آموزش علمی کاربردی گنبد کاووس۱، گلستان، ایران
مریم جعفری - دانشگاه جامع علمی-کاربردی، مرکز آموزش علمی کاربردی گنبد کاووس۱، گلستان، ایران
الناز ناصری - دانشگاه جامع علمی-کاربردی، مرکز آموزش علمی کاربردی گنبد کاووس۱، گلستان، ایران

در این مقاله خانه ایرانی- اسلامی از منظر پدیدار شناسی مورد بررسی قرار می گیرد. خانه ایرانی مفهومی فراتر از یک سرپناه را دارد و منطبق با نیازهای فرهنگی، باورها و ارزش های جامعه شکل گرفته است. تجسم فرهنگ ایرانی در خانه ایرانی نمود یافته و عناصر معماری ایرانی پاسخی به این نیازهای فرهنگی بوده است؛ از این رو خانه ایرانی به مفهوم جایی برای سکنی گزیدن شناخته می شود. مفهوم سکنی گزیدن از مبانی پدیدارشناسی در معماری گرفته شده است. بر اساس دانش پدیدارشناسی، فضایی که امکان سکونت گزیدن را فراهم نماید توانایی ایجاد خاطره و دلبستگی به مکان را نیز دارد. پدیدارشناسی مولفه هایی را که به وسیله آن ها بتوان معماری را مورد بررسی قرار داد در پنج اصل بیان می نماید. مولفه های پدیدارشناسی معماری توسط شولتز بیان شده و عبارتند از: مرکزیت و محصوریت، مرز و قلمرو، دیالکتیک میان عرصه درونی و بیرونی، شناسایی و جهت یابی. در این مقاله مطالعه تطبیقی میان اصول معماری ایرانی از نظر استاد پیرنیا در مورد خانه ایرانی- اسلامی و مولفه های پدیدارشناسی شولتز در مورد مفهوم سکونت گزیدن صورت گرفته است. عناصر و اجزای خانه ایرانی، عناصری خاطره ساز می باشند که بر اساس دانش پدیدارشناسی قابل تعریف هستند. این تحقیق به روش توصیفی – تحلیلی، داده های کتابخانه ای را مورد بررسی قرار داده است. نتایج حاکی از آن است که میان اصول معماری ایرانی و مولفه های پدیدارشناسی سازگاری وجود دارد.

خانه ایرانی- اسلامی، پدیدارشناسی، معماری