مریم درپر - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کوثر بجنورد

در مقاله حاضر گذر از شیء به نشانه و موتیف را به عنوان مقوله ای مهم در معناشناسی و زایش معنا مورد توجه قرار میدهیم؛ مسیله ای که پژوهش حاضر می پردازد، بررسی آینه به عنوان نشانه ای معناساز و سپس به عنوان تصویری تکرار شونده (موتیف) در دو دفتر شعر تنفس صبح و آینه های ناگهان قیصر امین پور و تاثیری است که این تصویر در زایش معنای شعر پایداری دارد. با طرح این پرسش که در حال و هوای شعر جنگ و مقاومت، حضور شیء / ابژه ای به نام آینه چگونه به نشانه تبدیل می شود و چه معناهایی را می آفریند و در نهایت چگونه به عنوان موتیف کارکرد می یابد نتایج پژوهش نشان م یدهد در شعر پایداری قیصر امین پور، از میان کارکردهای آینه به عنوان یک شیء/ ابژه ارجاع به کارکرد آینه در بدرقه مسافرانی که راهی پرخطر را در پیش دارند، پرتکرار است. با ارتقای آینه از شیء به نشانه این ارجاع بیرونی معناهای بسیاری را تولید کرده و در نهایت به موتیفی تبدیل می شود که باور اصلی شعر مقاومت امین پور را انعکاس میدهد؛ این باور که مردان دلاور مدافع وطن و ارزش های دینی و انسانی، مردانی با صفا، یک رنگ، یکدل و با نورمعنویتی خیره کننده بودند که راه پرخطر را برگزیدند، آنها چه بازگشتند و ما با شادی به پیشوازشان رفتیم و چه پرواز، عروج و شهادت را تجربه کردند، در هر دو حال درخشش آنان بی نظیر و خیره کننده بوده است.

نشانه، موتیف، آینه، شعر پایداری، قیصر امین پور