معصومه دهقان - عضو هییت علمی گروه تاریخ دانشگاه شیراز

فاطمیان در سال 909/ه296 م حکومت خود را در مغرب بر پایه اصولی مذهبی محض پایه گذاری کردند. به همین دلیل تبلیغات دینی شانه به شانه ی نیروی جنگی در پیمودن و در نوردیدن شمال آفریقا سهیم بود، تا اینکه در سال 969م/ه 358 به فتح مصر انجامید. تبلیغ برای مذهب فاطمی پس از فتح مصر ادامه یافت و بر امور دولت و نظام آن چیره شد. در این راستا حرکت علمی نیز نضج گرفت. آنچه که منجر به پایداری و ماندگاری قاطمیان در مصر گردید، تایید سیاست های مدارا جویانه مذهبی توسط خلفای فاطمی مصر بود در عصر فاطمی مصر توانایی رهبری جهان اسلام را در زمینه علمی کسب کرد اندیشه ها و تعالیم علمی دربار قاطمی در دیگر سرزمین ها بسط یافت. محققان به طور کلی موافقت دارند که یپروزی و پیشرفت تمدنی فاطمیان تا حد زیادی در نتیجه ی تسامح و رواداری نزادی و دینی آنها و ثبات اداری دولت، که یکی از ثمره های این تسامح دانسته می شود، بوده است فاطمیان استعداد خاصی در بهره گیری از خدمات افراد و گروه های مستعد و با کفایت ساکن مصر و همچنین تشویق عالمان و دانشمندان به مهاجرت به این سرزمین، صرف نظر از نژاد یا مذهب آنها داشتند. مسلمانان قبطیان، یهودیان و مسیحیان در امور اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی با یکدیگر برابر بودند و این امر به شکوفایی علمی و تمدنی مصر عصر فاطمی انجامید. در این پژوهش به مسایلی چند پرداخته خواهد شد، اهل ذمه در سیاست گذاری های خلاقیت فاطمیان برای اداره امصر چه نقشی را ایفا کردند نهاد وزارت چگونه تحت تاثیر رواداری خلفای فاطمی مصر مسیری متفاوت از جها ن اسلام را پیمود قبطیان به عنوان ساکنین اصلی سرزمین مصر چگونه در رقابت های برخورداری از منافع رواداری نژادی و مذهبی فاطمیان صاحب موقعیت گردیدند

خلفای فاطمی مصر، تسامح و رواداری، قبطیان، یهودیان، مسیحیان