زهرا یزدانی - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف اباد دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد ایران

تسامح و مدارا از بحث هایی است که امروزه مورد توجه گروهی از افراد جامه قرار گرفته است مقتضای دین در اصل پذیرش بر تساهل و مدارا و آسان گیری است این نوع سهل و آسان گیری و مدارای دینی با مومنان با هدف نیل به سعادت و رستگاری است مکتب اسلام، براساس تعالیم والای قرآن کریم و سیره رسول وحی (ع) در مقام دینی سمحه و سهله و اختلاف بین امت ها و مذاهب را امری طبیعی و جایز و ان را از متضیات حکمت الهی دانسته است و پیروان خویش را از مجادله های خصومت بار با دیگر طریقت ها بر حذر داشته است از سوی دیگر، روح غالب آموزه های دینی و تعالیم و حیانی سهل گیری و تساهل است، مگر در جایی که عفت و اخلاق عمومی در معرض تباهی قرار گرفته و مصلحت عمومی به خطر افتد و نرمش و ملاطفت کارساز نباشد همچنین به سخت گیری و مصالحه نکردن سفارش نموده است تساهل و تسامح در اسلام تنها بدین معنا پذیرفته است که احکام دینی و وضع و تشریع آن در مقایسه با سایر ادیان، بسیار سهل و آسان است، بلکه در مواردی، همین دین اهل مدارا و مسامحه نیست و به شدت بر عدم مدارا توصیه می کند. در این میان عارفان با تکیه بر آموزه های دین، مقصد طریقت ها را یکی دانسته و آنان را به مدارا و تسامح فراخوانده اند. مقاله حاضر به بیان بخشی از اصول و مفاهیم عرفان اسلامی در اتحاد و اتفاق طریقت ها پرداخته است.

تسامح، مدارا، تساهل، عرفان