مریم شاهرخی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه زنجان
مریم کلامی - استادیار گروه معماری دانشگاه زنجان

پدیده ی حاشیه نشینی که امروزه در بسیاری شهرهای بزرگ دیده می شود، با مشکلات گسترده، به معضلی برایشهرهای درحال توسعه، تبدیل شده است؛ بنابراین نیازمند اقداماتی نه تنها برای بهبود وضع موجود، بلکه توقف روند رشدآن و پیشگیری از ایجاد محلات حاشیهنشین جدید است. بدین منظور، پژوهش حاضر رویکرد پیشگیرانه را برگزیدهاست که به مبدا حاشیه نشینی توجه داشته و ازآنجاکه بسیاری از محلات حاشیه نشین به لحاظ کالبدی، روستاهاییبوده اند که با رشد افقی شهر بلعیده شده اند، روستاهای حاشیه شهر در رویکرد پیشگیرانه اهمیت مییابند و با بینشمنطقه ای، طراحی روستایی به عنوان روش مناسبی برای برخورد با این روستاها معرفی می شود. طراحی روستایی بابهره گیری از مبانی طراحی مشارکتی، سبب تثبیت حیات روستا و پیشگیری از مهاجرت یا پیوستن کالبدی روستا بهشهر می شود. این پژوهش به شیوه تحلیل محتوا به تدوین مبانی نظری و سپس تطبیق آن با نمونه مطالعاتی که شهرکرمانشاه است، پرداخته و با بررسی روند رشد شهر و موقعیت و پیشینه محلات حاشیه نشین شهر، محدوده های پرخطربه لخاظ پذیرندگی حاشیه نشینی را شناسایی نموده و روستای بیجانه را به دلیل اصالت کالبدی و احتماعی برای هدفطراحی روستایی معرفی می نماید.

حاشیه نشینی، طراحی روستایی، بینش منطقه ای، شهر کرمانشاه، طراحی مشارکتی