حسن یگانه - استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
حسین بارانی - دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
حامد رفیعی - استادیار دانشگاه تهران
مسلم سعادت پور - دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مهدی فولادی زاده - دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

استان گلستان بخاطر وجود جنگل ها، مراتع وسیع و سر سبز، باغات و مزارع فراوان، تنوع و فراوانی گل و گیاه از مراکز عمده پرورش زنبورعسل در کشور محسوب میشود. همچنین این استان سالانه میزان 597 تن عسل و 25 تن موم جمعا به ارزش 35 میلیارد ریال تولید می شود (رتبه 11 کشور). در این پژوهش بازار عسل استان با تاکید بر شهرستان گرگان بررسی می شود. روش پژوهش بر مبنای تعیین حاشیه ها و سهم عوامل بازاریابی، کارایی بازار می باشد. داده های مورد نیاز با تکمیل پرسشنامه به روش مصاحبه حضوری با تولیدکنندگان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده به صورت مقطعی در سال 95-1394 جمع آوری شد. در مرحله بعد پرسشنامه ها در سطح خرده فروشی و عمده فروشی نیز جمع آوری گردید. جامعه آماری این تحقیق، زنبورداران منطقه گرگان بودند. در مجموع 94 پرسشنامه از تولیدکنندگان، 7 پرسشنامه از عمده فروشان و 8 پرسشنامه از خرده فروشان تکمیل شد. روایی پرسشنامه با نظر متخصصین انجام گرفت. پایایی نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تعیین شد که مقدار آن بالای 0/7 برآورد شد. روش پژوهش بر مبنای تعیین حاشیه ها، سهم عوامل بازاریابی و کارایی بازار عسل می باشد. نتایج نشان داد حاشیه کلی بازار در این پژوهش 129125/2 ریال، حاشیه عمده فروشی 56803/8 ریال و حاشیه خرده فروشی معادل 72321/4 ریال برآورد شد. سهم هر یک از عوامل بازار محاسبه شد که سهم تولیدکننده از قیمت خرده فروشی، سهم عمده فروش از قیمت خرده فروشی و سهم خرده فروش از قیمت خرده فروشی به ترتیب برابر 73/85 درصد، 11/5 درصد و 14/65 درصد می باشد که بیشترین سهم مربوط به تولیدکننده می باشد. همانگونه که نتایج نشان داد که بازار عسل در سطح مناسبی کارا بوده و این بازار باتوجه به سهم مناسب تولیدکننده از بازار و کارایی مناسب آن حمایت از توسعه پرورش زنبور و تولید عسل می تواند بیش از پیش در اهداف اشتغال زایی این منطقه و مناطق مشابه مورد توجه قرار گیرد.

بازاریابی، عسل، خرده فروش، عمده فروش و حاشیه بازار